საქართველოს კათოლიკური მისიების პროსოპოგრაფიული ბაზა

ზოგადი ინფორმაცია

აღწერა

კავშირი ადგილთან

• დაკავშირებული ფაქტოიდები 420

• ქართლის სამეფოში არსებული პოლიტიკური მდგომარეობის გამო, არქანჯელო ლამბერტი და ჯუზეპე ჯუდიჩი იძულებულები გახდნენ 1633 წლის 19 ნოემბერს სამისიონეროდ სამეგრელოში გადასულიყვნენ. 

  2

• 1654 წელს გამოქვეყნებული „სამეგრელოს აღწერის“ მიხედვით, არქანჯელო ლამბერტი სამეგრელოში თექვსმეტი წელი ცხოვრობდა.

  1

• 1657 წელს არქანჯელო ლამბერტიმ დაწერა და გამოსცა თხზულება „წმინდა კოლხიდა".

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოში სამისიონერო მოღვაწეობის გარდა არქანჯელო ლამბერტი და ჯუზეპე ჯუდიჩი, როგორც ექიმები ეხმარებოდნენ მოსახლეობას. ლევან მეორე დადიანი მათ მფარველობდა და ხელს უწყობდა.

  3

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელო უცნობი იყო იტალიისთვის, რადგან მიმოსვლა და ვაჭრობა ამ ქვეყანასთან არ ხორციელდებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ იტალიასა და სამეგრელოს შორის ჩადგა თურქეთი, რომელიც თავისი ბარბაროსობით ვაჭრებსა და დამთვალიერებლებს არ უშვებდა ამ ქვეყნისკენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ქრისტიანები იყვნენ, მაგრამ მხოლოდ სახელით. მათ დავიწყებული ჰქონდათ ქრისტიანული წესები.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ გამოთქმულია არქანჯელო ლამბერტის ვარაუდი, რომ სამეგრელოს მიწაში ბევრი მღვიმე იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელო ღვინით მდიდარი, მაგრამ პურით ღარიბი ქვეყანა იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ფრინველებსა და ცხოველებზე ხშირად ნადირობდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ეგვიპტელების მსგავსად დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდნენ სიზმრების ახსნას.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ეგვიპტელების მსგავსად ტუსაღებს თმას არ სჭრიდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ეგვიპტელების მსგავსად უცხო ქვეყნიდან საცხოვრებლად მისულ ადამიანს პირველად ეკითხებოდნენ რა ხელობის იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანი უცხოელს, რომელსაც სამეგრელოში დასახლება სურდა, უხვად აძლევდა მიწებს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებული „სამეგრელოს აღწერის“ მიხედვით, არქანჯელო ლამბერტი არ ემხრობოდა მოსაზრებას, რომ კოლხეთი სულ ეგვიპტელებით იყო დასახლებული.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებული „სამეგრელოს აღწერის“ მიხედვით, არქანჯელო ლამბერტი ემხრობოდა მოსაზრებას, რომ კოლხები ნოეს მესამე შვილის, იაფეტის, შთამომავლები იყვნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მიწის დამუშავება კეთილშობილურ საქმიანობად მიაჩნდათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ყველგან ვენახს აშენებდნენ და ცდილობდნენ ბევრი ღვინო ჰქონოდათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოს უფროსი იყო მთავარი, რომელიც საქართველოს მეფეების თანაშემწეების შთამომავალი იყო.

  1

• 1654 წელს ლევან მანუჩარის ძე დადიანი სამეგრელოს მთავარი იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოს მთავარი მანუჩარ I დადიანი ირემზე ნადირობის დროს დაიღუპა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოს მთავრის, მანუჩარ დადიანის, გარდაცვალების შემდეგ მის შვილს, ლევანს, რომელიც 14 წლის იყო, მზრუნველად დაუნიშნეს ბიძა გიორგი ლიპარტიანი. იგი ლევანს სახელმწიფოს მართვაში ეხმარებოდა.

  3

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ გიორგი ლიპარტიანი სამართლიანი და სახელმწიფოს საქმეებში გამოცდილი კაცი იყო. მისი გამგეობის დროს კოლხიდაში არეულობა და აჯანყება არ მომხდარა. გიორგი ლიპარტიანმა ყმაწვილ ლევანს ასწავლა ყველაფერი, რაც მთავარს შეეფერებოდა.

  2

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანმა დამოუკიდებლად რომ დაიწყო სამთავროს მართვა, ცოლად შეირთო აფხაზეთის მთავრის შვილი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან მეორე დადიანს და მის პირველ მეუღლეს ორი ვაჟი შეეძინათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოს მთავარს, ლევან მეორე დადიანს, რომელსაც ცოლად ჰყავდა აფხაზეთის მთავრის ქალი, შეუყვარდა თავისი მოხუცი ბიძის, გიორგი ლიპარტიანის, ახალგაზრდა ცოლი, დარეჯან ჭილაძე და მასთან დაიწყო ურთიერთობა.

  3

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანს პირველი ცოლი ღალატობდა ვეზირთან, რომელსაც პაპუნა ერქვა.

  2

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანმა, როდესაც ცოლის ღალატის შესახებ გაიგო, შესარცხვენად ცხვირი მოაჭრა, შეკრიბა ჯარი და ქალი წაიყვანა აფხაზეთში მამასთან. აფხაზეთის მთავარს შეეშინდა უეცარი თავდასხმის და თავისი ერით მთებში გაიქცა. დადიანმა მოარბია ქვეყანა, გაანადგურა ყველაფერი და დაბრუნდა თავის სამთავროში.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანმა ვეზირი პაპუნა, რომელიც ცოლთან ღალატობდა, შინაური ომი რომ არ გამოეწვია მკაცრად არ დასაჯა. დაატუსაღა და გადასცა გურიის მთავარს.

  2

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ უცოლოდ დარჩენილმა ლევან დადიანმა დაარღვია კანონი და ძალით შეირთო ცოლად თავისი ბიძის, გიორგი ლიპარტიანის, ცოლი, დარეჯან ჭილაძე.

  3

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ძმისშვილის საქციელით შეურაცხყოფილმა გიორგი ლიპარტიანმა 40 დღის განმავლობაში იგლოვა ცოლი, როგორც გარდაცვლილი.

  2

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანისა და გიორგი ლიპარტიანის ხალხი ემზადებოდნენ ერთმანეთთან საბრძოლველად, მაგრამ მოხუცი ლიპარტიანი უეცრად გარდაიცვალა და არეულობა აღარ მოხდა.

  2

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ვეზირმა პაპუნამ მიიმხრო გურიის, იმერეთისა და აფხაზეთის მთავრები. მათ გადაწყვიტეს მოეკლათ ლევან დადიანი და მის ადგილზე დაესვათ ლევანის ძმა იოსები, მაგრამ განზრახვა ვერ განახორციელეს.

  3

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოს მთავრის წინააღმდეგ შეთქმულების მოთავე ვეზირი, პაპუნა, ლევან დადიანის ბრძანებით გაგუდეს, დიდ ზარბაზანში ჩადეს და ცეცხლი მოუკიდეს.

  2

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანმა თავის ძმას, იოსებ დადიანს, თვალები დასთხარა და ქონება ჩამოართვა.

  2

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანმა თავისი ძმის, იოსების, დასჯის შემდეგ გაილაშქრა თავისი სიძის, სიმონ გურიელის, წინააღმდეგ, დაატყვევა იგი, დასთხარა თვალები, წაართვა ცოლ-შვილი და გურიის სამთავრო გადასცა მალაქია გურიელს.

  4

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ კოლხეთში ხმა იყო გავრცელებული, ცოლის ღალატის შემდეგ ლევან დადიანმა შვილები, რომლებიც პირველი ქორწინებიდან ჰყავდა, მოწამლა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანს ერთ თვეში პირველი ცოლისგან შეძენილი ორივე შვილი დაეღუპა. ისინი წინაპრებთან ერთად სამეფო აკლდამაში არ დაკრძალეს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ძმისაგან დაწყებული ამბოხების დაცხრომის შემდეგ ლევან დადიანმა გაილაშქრა აფხაზეთის წინააღმდეგ, დაამარცხა და ხარკი დააკისრა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ აფხაზეთისა და გურიის დამორჩილების შემდეგ ლევან დადიანმა იმერეთის დაჭერაც მოისურვა, მაგრამ იმერეთის მეფე ქუთაისის ციხეში გამაგრდა და მისი დამარცხება ვერ შეძლო. დადიანმა ისე დაასუსტა იმერეთი, რომ სამეგრელოს ბევრად ჩამოუვარდებოდა ძალ-ღონით.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანს უყვარდა თავისი ქვეშევრდომები და ყოველთვის ეხმარებოდა მათ გაჭირვებაში.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანს ჰქონდა კარგი მეხსიერება. მოლაპარაკებებიდან უმნიშვნელო სიტყვებიც კი ახსენდებოდა ხოლმე ექვსი-შვიდი წლის შემდეგ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანი ხალხს რომ დახმარებოდა, კითხულობდა სამედიცინო წიგნებს, შესწავლილი ჰქონდა მრავალი სანელებელი, სამკურნალო ბალახები, მცენარის ძირები, აკეთებდა ბევრ წასაცხებ და სასმელ წამალს. წამლებს საჭიროებისამებრ ყველას ურიგებდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანი თავის ქვეშევრდომებს უსასყიდლოდ აძლევდა საჭმელსა და ტანსაცმელს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანი მართლმსაჯულების მოყვარული იყო. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანს განსხვავებული პოლიტიკა ჰქონდა თურქეთის მიმართ. თურქეთი რომ მის სამთავროში არ შესულიყო და მეგობრული ურთიერთობა ჰქონოდა, დადიანი თავისი ნებით ყოველ წელიწადს უგზავნიდა ხარკს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანი ცდილობდა, დაერწმუნებინა თურქები, რომ სამეგრელო ღარიბი და უბედური ქვეყანა იყო. თურქეთიდან მოსულ ელჩებს დადიანის ხალხი ატარებდა ცუდი და მიუვალი გზებით, აბინავებდნენ ღარიბი გლეხების სახლებში, აჭმევდნენ მხოლოდ ყველს და მწვანილს. მთავრობის სახლის ნაცვლად დადიანი ელჩებს ხვდებოდა ხის ქვეშ, ხალიჩაზე, ღარიბულად ჩაცმული. ამას აკეთებდა იმიტომ, რომ თურქებს არ მოესურვებინათ ხარკის მომატება ან მათი დაპყრობა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანმა ბევრი უცხოელი მიიწვია სამეგრელოში, განსაკუთრებით სომხები და ებრაელები, რომლებმაც იცოდნენ ვაჭრობა. დადიანი მათ აძლევდა ცხენებსა და ფულს, შემდეგ გზავნიდა ირანსა და თურქეთში, რათა ამ ქვეყნებიდან ოდიშში მრავალი სავაჭრო ჩამოეტანათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოში ჩასული უცხოელი რომ აღარ წასულიყო უკან, ლევან დადიანი აძლევდა სახლს, მიწებს და ყველაფერს, რაც შეეფერებოდა მოსულის წოდებას და მდგომარეობას.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანმა ააშენა დანგრეული ეკლესიები, შეაკეთა და შეამკო ტაძრები, ეკლესიებს შემატა შემოსავალი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანს ათი წლის განმავლობაში ოცზე მეტი ოქრომჭედელი ჰყავდა, რომლებიც აკეთებდნენ ხატებს და საეკლესიო ჭურჭელს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ კოლხიდის ერი შედგებოდა აზნაურებისა და გლეხებისაგან. აზნაურის წოდებას მიეკუთვნებოდნენ აზნაურები და თავადები, ანუ ადგილობრივი სახელწოდებით ჟინასკვები და ჟინაჯები. გლეხთა წოდებას შეადგენდნენ მსახურები და მოინალები.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მხოლოდ თავადებს შეეძლოთ თავის დაქვემდებარებაში ჰყოლოდათ აზნაურები. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში აზნაურებს ემორჩილებოდნენ მსახურები და მოინალები. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მსახურებს მოინალები შეეძლოთ ჰყოლოდათ დაქვემდებარებაში.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოში თავადებს ისეთი უფლებები ჰქონდათ სამეგრელოში, როგორიც არ მოეპოვებოდა არც ერთ თავადს ევროპაში. ხშირად მთავარი უმოყვრდებოდა მათ. თითქმის ყველა მათგანი ენათესავებოდა ლევან დადიანს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში თავადებს მუდამ თან ახლდნენ აზნაურები.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში არავის არ შეეძლო გამოსულიყო იმ წოდებიდან, რომელშიც დაიბადა. აზნაურს არ შეეძლო თავადი გამხდარიყო, მსახურს — აზნაური და მოინალს — მსახური. ქონების დაგროვების შემთხვევაშიც კი წოდებას ვერავინ შეიცვლიდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მთავრის მსგავსად თითოეულ აზნაურს ჰყავდა სახლთხუცესი, მესტუმრე, მოლარე, მერიქიფე, მეჯინიბე, ხაბაზი, მზარეული, მემარნე და ბაზიერი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში გლეხები ბეგარას უხდიდნენ ბატონს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ლაშქრობისა და მგზავრობის დროს მსახური უნდა გაჰყოლოდა ბატონს ცხენით, თუ ცხენი არ ჰყავდა ფეხით.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ხვნა-თესვისა და მოსავლის აღების დროს მსახური ვალდებული იყო თავისი ჯალაბით, თოხით, გუთნითა და ხარებით დახმარებოდა თავის ბატონს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მოინალების მოვალეობა ზამთრისათვის ბატონისთვის შეშის დამზადება იყო. სასახლეში ცეცხლი არასდროს არ უნდა ჩაექროთ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ბატონი სადმე რომ მიდიოდა მისი ბარგი, ჭურჭელი, სასმელ-საჭმელი და ლოგინი, მოინალებს უნდა ეზიდათ ზურგით. მოინალებს ცხენის გამოყენების უფლება არ ჰქონდათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში გლეხი ვალდებული იყო, წელიწადაში რამდენჯერმე ბატონისთვის მიეყვანა ძროხა და ღორი, მიეტანა ურმით ღომი, პური, ღვინო და ქათმები. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ბატონს შეეძლო მისულიყო თავის ყმასთან ვახშმად ან სადილად, ყმა ვალდებული იყო კარგად გამასპინძლებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ბატონს შეეძლო გაესამართლებინა თავისი ყმა. ყმას უფლება არ ჰქონდა თავის განაჩენზე ეჩივლა მთავრის წინაშეც კი. ბატონს შეეძლო დატუსაღება, ხელისა და ფეხის მოჭრა, თვალების ამოთხრა, ქონების წართმევა და სიცოცხლის მოსპობა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ყმას შვილი თუ არ ჰყავდა მისი ქონება რჩებოდა ბატონს. თუ ყმას ერთი მცირეწლოვანი შვილი რჩებოდა, ბატონი ბავშვს ჰყიდდა თურქეთში და მის მემკვიდრეობას იტოვებდა. მეგრელების სიმდიდრე ყმების სიმრავლეზე იყო დამოკიდებული.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ვისაც მეტი ყმა ჰყავდა, ის მიაჩნდათ მდიდრად.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრულ სახლებში იტალიურისგან განსხვავებით არ იყო ბევრი ოთახი, ასევე ოდიშის სახლები არ იყო მყარი და მშვენიერი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრულ სახლს ჰონდა მხოლოდ ერთი ოთახი, სადაც ბატონები, მოსამსახურეები, კაცები და ქალები ერთად იყვნენ შემწყვრეულები.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრული სახლები ხისგან იყო აშენებული და ისლით დახურული.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში სახლებს ფანჯრები არ ჰქონდა, სინათლე მხოლოდ კარიდან შედიოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ თითქმის ყველა მეგრული სახლი კვამლის გამო გაჭვარტლული და გაშავებული იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელო მდიდარი იყო ამწვანებული გორაკებით, ვრცელი ველებით, ჭალებით, მდინარეებით, ღელეებითა და წყაროებით.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები მცირე ხარჯით იშენებდნენ ნაირ-ნაირ სახლებს სოფლებში. მათ ქალაქი და დაბა არ ჰქონდათ. ზოგი იშენებდა სახლს გორაზე, ზოგი ვაკეზე, ზოგი პატარა ტყეში და ზოგიც წყლის პირზე. შეძლებულ მეგრელებს ყველგან ჰქონდათ თითო სახლი, რადგან სეზონის შესაფერისად შეძლებოდათ სხვადასხვა ადგილზე ცხოვრება. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ზამთარში ტყეში ცხოვრებას ამჯობინებდნენ, რადგან შეშას მარტივად შოულობდნენ და ცეცხლს ჩაუქრობლად ანთებდნენ სახლში, თან ხშირი ხეები ქარისაგან იცავდათ და გარეული ღორისა და ირმის სიმრავლის გამო ნადირობაც მუდამ შეეძლოთ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელებს ზაფხულში მთიან ადგილებზე ცხოვრება ერჩივნათ, სადაც ბევრი ხილი და ანკარა წყაროები იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ცუდი ჰაერისა და მეზობელი ბარბაროსების თავდასხმის შიშის გამო მეგრელებს ზღვის პირზე სახლები არ ჰქონდათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოს მთავარს ორმოცდაათზე მეტი სასახლე ჰქონდა, რომელთა შორის ზუგდიდის სასახლე გამორჩეული იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელებს ჰქონდათ დიდი ეზოები, რომლებიც წკნელით იყო გაკეთებული. შესასვლელთან ედგათ დიდი ალაყაფის კარები.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ეზოში ჩრდილისთვის რგავდნენ ხეებს, უფრო ხშირად რცხილას. ზოგი მეგრელი ხეებს რგავდა მწკრივად, ზოგი კი წრეზე ზაფხულში რომ ჩრდილში გასეირნება შეძლებოდათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელებს ეზოში რამდენიმე შენობა ედგათ. შესასვლელთან ახლოს ედგათ ოხორო, რომელსაც სტუმრების მისაღებად იყენებდნენ, ერთ შენობას იყენებდნენ საცხოვრებლად და დასაძინებლად. ასევე ჰქონდათ მარანი, ტანსაცმლისა და სურსათის შესანახი შენობები.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში თავადებს ეზოს შუაგულში ედგათ პატარა ეკლესია, რათა სოფლის ეკლესიის სიშორის გამო, დღესასწაულებსა და მარხვაში არ დარჩენილიყვნენ წირვა-ლოცვას მოკლებულნი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ღარიბ მეგრელ კაცებს ეცვათ შალის ნაგლეჯი, რომელიც მუხლებამდე სწვდებოდათ. სარტყლად უბრალო თოკი ჰქონდათ. ისინი პერანგზე, შარვალზე, წინდებსა და ფეხსაცმელზე არ ზრუნავდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ზოგიერთი ღარიბი მეგრელი შალის ნაგლეჯსაც ვერ შოულობდა და შიშველი დადიოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, სამეგრელოში თურქების გემები რომ შემოდიოდნენ ღარიბი მოსახლეობა კანაფს, სელს, ცვილსა და თაფლს შალში უცვლიდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ თოკი სარტყლად ჰქონდათ წელზე შემორტყმული როგორც ღარიბ, ისე შეძლებულ მეგრელებს. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში აზნაურებს და შეძლებულ გლეხებს წელზე თოკის გარდა შემორტყმული ჰქონდათ ტყავის ქამარი, რომელიც შემკული იყო ვერცხლის ფოლაქებით. ქამარზე ჩამოკიდებული ჰქონდათ ხანჯალი, დანა, საფულე, სავარცხელი, მახათი და სხვ. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ გლეხებისთვის ოდიშში კერავდნენ ტანსაცმელს მოუქნელი ტყავისგან.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ შეძლებული მეგრელი ქალები ირანულ ქოშებს ატარებდნენ. ეს ქოშები სხვადასხვა ფერის ტყავისაგან იკერებოდა. ასეთივე ტყავისგან იყო შეკერილი დახურული წაღები, რომლებსაც ქალები ცხენოსნობის დროს იცმევდნენ. ეს წაღები წვივებამდე სწვდებოდათ და ყელი, ოქროთი და ძვირფასი თვლებით ჰქონდათ მორთული.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში თავადაზნაურების პერანგი შეკერილი იყო სხვადასხვა ფერის აბრეშუმისგან, როლმის ყელსა და ქობას ქარგავდნენ სირმით, ძვირფასი ქვებითა და მარგალიტებით. პერანგზე მუხლებამდე ახალუხს იცმევდნენ. ახალუხზე ყელიდან წელამდე ეკრათ ვერცხლის ღილები. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ღარიბების ქუდი ნაბდისგან იყო გაკეთებული და თავს ძლივს უფარავდათ. თავადაზნაურები კი ქუდს შალისგან ან აბრეშუმისგან იკერავდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში წინდებს ღარიბები ადგილობრივი მატყლისაგან ან აბრეშუმისაგან ქსოვდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები წვეულებებსა და დღესასწაულებზე იცმევდნენ ერთნაირ ტანსაცმელს, რომელიც მიწამდე სწვდებოდათ. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელი ქალები გრძელ თმას იყოფდნენ ოთხ ნაწნავად, ორს ყურებზე შემოიხვევდნენ და ორს, რომელიც უფრო გრძელი იყო, ზოგი მხრებზე გადაიგდებდა, ზოგი გულ-მკერდზე. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელი ქალები ატარებდნენ თეთრ თხელ ლეჩაქს, რომელსაც თავზე იმაგრებდნენ თავსაკრავით, რომელიც გვირგვინს ჰგავდა. გვირგვვინზე იმაგრებდნენ ფრთას ან ყვავილს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ერთ დღეში ჭამდნენ ხოლმე რამდენიმე დღის საყოფ საჭმელს. ისინი მომავალზე არასდროს ზრუნავდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ღარიბები ხილის შემოსვლის შემდეგ საჭმელს არ ამზადებდნენ და ხილით იკვებებოდნენ. ისინი მხოლოდ დიდ დღესასწაულებზე ამზადებდნენ ღომს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ჭამის დროს არ იყენებდნენ მაგიდას, სუფრას, ხელსახოცსა და სკამს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელი დიდებულებისა და მთავრის სახლში მაგიდის ნაცვლად იყენებდნენ ტყავს, რომელიც მუდამ ქონიანი იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ჭამის დროს სუფრის შუაში ღირსებით ყველაზე უფროსი ჯდებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ქალები და კაცები ცალ-ცალკე ჭამდნენ. მხოლოდ დიდ დღესასწაულებზე სხდებოდნენ ერთად, მაგრამ სხვადასხვა მხარეს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ზამთარში მეგრელები ჭამის დროს ოთახის შუაგულში ანთებდნენ ცეცხლს, რომელიც ათბობდა და ანათებდა.’

  1

•  1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ზაფხულში საჭმელს ხის ქვეშ ჭამდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ საჭმელად დამსხდარ მეგრელებს მოსამსახურე ჩამოუვლიდა ტაშტით და ხელადით და ხელის დასაბან წყალს მიართმევდა ხოლმე.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში პურის ნაცვლად მიირთმევდნენ ღომს, რადგან მათთან ხორბალი ნაკლებად მოდიოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ქორწილებსა და დიდ წვეულებებზე კლავდნენ ხარებს, ღორებს, ქათმებს, ამზადებდნენ ყველანაირ ფრინველსა და ნადირს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ჩანგალს არ იყენებდნენ, ყველაფერს ხელით ჭამდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ბატონი მიირთმევდა ცხოველის ბეჭს, მეჯინებეთუხუცესი — თავს, მზარეული — თირკმელებს, ცეცხლის დამთები — შიგნეულს და დანარჩენი მოსამსახურეები — მკერდს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ნადიმის დროს სასმელის თხოვნა უზრდელობა იყო. სტუმრები მერიქიფეს ემორჩილებოდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ნადიმის დროს ერთხელ თუ იტყოდა სტუმარი სასმელზე უარს, მეორედ აღარ მიართმევდა მერიქიფე. მხოლოდ ბატონს შეეძლო ღვინის მოთხოვნა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელებს სადღეგრძელოების თქმა ჩვეულებად ჰქონდათ, მაგრამ მათი სადღეგრძელოები განსხვავდებოდა იტალიელებისაგან.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ჭამის დროს მეგრელები ძალიან დიდხანს ისხდნენ ხოლმე, რაც იტალიელებისათვის მოსაწყენი იყო. ისინი საჭმლის ნაკლებობის გამო ბევრ ღვინოს  შეექცეოდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ დღესასწაულებზე მეგრელები ჩქარობდნენ ხოლმე ეკლესიიდან გამოსვლას და დიდ დროს ატარებდნენ სუფრასთან.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სუფრასთან მეგრელების ძირითადი სასაუბრო თემა იყო, რამდენად კარგი ღვინო ჰქონდათ და ვინ სჯობდა სმაში.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები სუფრასთან ძალიან თვრებოდნენ, გრძნობას კარგავდნენ და სახლში ხელით მიჰყავდათ ხოლმე.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოში ადამიანი, რომელიც ბევრ ღვინოს დალევდა და გონებას არ დაკარგავდა დიდ კაცად მიაჩნდათ. ერთ-ერთი ასეთი გამორჩეული დიდებული იყო შედან ჭილაძე, რომელმაც ამ მხრივ ირანშიც გამოიჩინა თავი და საჩუქრებით დაბრუნდა სამშობლოში.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ დიდ ნადიმებზე მთავრის თანდასწრებით დიდებული რომ დასალევად ადგებოდა, მასთან ერთად უნდა ამდგარიყო მისი ამალა, რომელიც აზნაურებისგან შედგებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში დიდებული რამდენჯერაც დასალევად ადგებოდა, იმდენჯერ უნდა გამოეცვალათ მისთვის ტანსაცმელი. ეს სიმდიდრედ მიაჩნდათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ყველა თავისი ხელით ამუშავებდა მიწას. მიწათმოქმედება სათაკილო საქმედ არ მიიჩნეოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მთავრის განკარგულებით მიწის დიდი ნაწილი დასამუშავებელი იყო. მას სურდა, რომ ბევრი ადგილი ყოფილიყო თავისუფალი ირმებზე და ტახებზე სანადიროდ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ნესტის გამო სამეგრელოს მიწებზე სარეველა ბალახი სწრაფად იზრდებოდა და დიდი შრომა იყო საჭირო მის მოსასპობად.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ერთმანეთს ეხმარებოდნენ ხოლმე თოხნაში. მუშაობის გასაადვილებლად მღეროდნენ. თოხნის დროს უხვად ჰქონდათ საჭმელ-სასმელი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები საუკეთესო ღვინოს მარგვლისთვის ინახავდნენ ხოლმე. ღვინოს სწირავდნენ წმინდა გიორგის. პეტრე-პავლობამდე მღვდლები მათ არ აძლევდნენ ამ ღვინის ჭურზე თავის ახდის უფლებას.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები მიწაზე პირველ წელიწადს თესავდნენ ღომს, მეორე წელიწადს — ფეტვს და მესამე წელიწადს — პურს. შემდეგ ამ მიწას სამი-ოთხი წლით ასვენებდნენ ხოლმე.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ოდიშის წყლიან მიწებზე არ შეიძლებოდა ღომის დათესვა. ასეთ მიწებზე თესავდნენ ბრინჯს, რომელიც იმდენი მოჰყავდათ, თვითონაც ჰყოფნიდათ და თურქეთის გემებსაც ატანდნენ ხოლმე.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელებს ბევრი მოსავალი არ მოჰყავდათ მებატონეთა მტარვალობის გამო, რადგან როგორც კი რომელიმე ყმა ბევრ მოსავალს მიიღებდა, მებატონე წაიღებდა ყოველაფერს, რაც მოეწონებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრლოს ბოსტნებში ყველა მცენარეებზე მეტად მოჰყავდათ თურქული ლობიო, ეს მათთვის ერთ-ერთი სამარხო საჭმელი იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები მარხვაში ლობიოს შემდეგ ყველაზე ხშირად მიირთმევდნენ ფხალს, რომელიც იქ უხვად მოდიოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელების უმთავრესი საქმიანობა ნადირობა იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში თითოეულ თავადს თავისი სანადირო ტყე ჰქონდა, რომელშიც მთავარსაც კი არ შეეძლო ნებართვის გარეშე ნადირობა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, ნადირობა კარგად რომ წარმართულიყო ლევან დადიანი ბევრს ხარჯავდა მწევარ-მეძებრებზე, ქორ-მიმინოებსა და ბაზიერებზე.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ირმებზე ნადირობის სეზონი ყველიერის დაწყებიდან დიდ მარხვამდე და სექტემბრის დასასრულიდან შობის მარხვამდე იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, ლევან დადიანი ჭამას რომ დაასრულებდა ხოლმე,  ყმებს სთხოვდა, მის თვალწინ ეჭმიათ ძაღლებისთვის.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოში ლევან დადიანი ირმებზე სანადიროდ ოდიშის ყველა დიდებულს იწვევდა ხოლმე.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ნადირობისას ვინც ნადირს პირველი დაჭრიდა, თუნდაც სხვას მოეკლა, მოკლული ცხოველის თავი მას ეკუთვნოდა. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ნადირობის დასრულების შემდეგ ლევან დადიანი ვახშმად იწვევდა ყველა იმ თავადს, რომელიც სანადიროდ ახლდა. ვახშმის დასასრულს მოჰქონდათ ხოლმე ტახებისა და ირმების თავები, რომლებიც იმ დღეს დახოცეს. მათ მწკრივში აწყობდნენ სტუმრების წინ და საუბრობდნენ, ვინ რომელი ნადირი დახოცა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანს ირანის ხელმწიფემ გამოუგზავნა წეროზე ნადირობაში დახელოვნებული კაცები და დაგეშილი მიმინოები. მათ მთავრის კაცები და  მიმინოები გაავარჯიშეს წეროზე ნადირობაში.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში წყლის ფრინველებსა და ხოხობზე ქორით ნადირობდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ხოხობი საუკეთესო ფრინველად ითვლებოდა, მაგრამ მასზე არ ნადირობდნენ მთავარი და დიდებულები. ხოხობზე ცხენით ნადირობა შეუძლებელი იყო და მისთვის ფეხით უნდა ედიათ ქორით ხელში. ხოხობზე სანადიროდ ბატონები მონადირეებს გზავნიდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები სასტიკად ეპყრობოდნენ მომაკვდავებს. ავადმყოფი რომ  სიკვდილს ებრძოდა, წვალების გასაადვილებლად ასწევდნენ მომაკვდავს, ბალიშებს შემოუწყობდნენ, პირქვე დაამხობდნენ და ახრჩობდნენ. ეს საქციელი მათ კეთილ საქმედ მიაჩნდათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, სამეგრელოში ადამიანი რომ დაიღუპებოდა, ახლობლები და მეზობლები კივილით მიცვივდებოდნენ. ისინი სახეს იკაწრავდნენ, თმას იგლეჯდნენ და თავში ხელის გულს და მუშტს ირტყავდნენ. ასეთი ტირილი დაახლოებით 15 წუთს გრძელდებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში დაღუპულის ოჯახში სამძიმრის სათქმელად წასული ადამიანის მოვალეობა იყო, თან წაეღო სამარვხო საჭმელი. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მიცვალებულის დაკრძალვის შემდეგ ხალხი მიდიოდა გარდაცვლილის ოჯახში, სადაც მათთვის ვახშამი იყო გამზადებული.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში დაკრძალვის დღეს გასვენებულის ნათესავები და მეგობრები იპარსავდნენ თმას, წვერ-ულვაშს, წარბებს და შემდეგ მთელი წლის განმავლობაში სამართებელსა და მაკრატელს აღარ იკარებდნენ. ასე იქცეოდნენ ქალებიც და კაცებიც.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში დაღუპულის ახლობლები ტანსაცმელს იკერავდნენ მსხვილი შალისაგან, რომელიც ფეხებამდე სწვდებოდათ, თავზე იხურავდნენ თხის ტყავს და ფეხსაცმელსაც თხის ტყავისას ატარებდნენ. რამდენიმე ხნის შემდეგ მსხვილი შალის ტანსაცმელს იხდიდნენ და იმოსებოდნენ ჟანგისფრით, გარკვეული დროის შემდეგ კი – შავ-თეთრი ზოლებიანით.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში წმინდა შავი ტანსაცმლის ტარება ყველაზე ღრმა გლოვის ნიშნად მიაჩნდათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ადამიანის დაღუპვის შემდეგ ზოგი ჭირისუფალი სამ წელიწადს ატარებდა სამგლოვიარო ტანსაცმელს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ახლობლის დაღუპვის შემდეგ მგლოვიარე ერთი, ორი ან სამი წელი მარხულობდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მგლოვიარეები თავიდან მიწაზე იძინებდნენ, შემდეგ იგებდნენ ცოტაოდენ თივას, შემდეგ თივით გატენილ ლეიბს, გარკვეული დროის შემდეგ კი საბანს იყენებდნენ. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მგლოვიარეები საჯდომ ცხენს პირველ დღეებში გადააცმევდნენ ხოლმე შავ ტილოს და აჭრიდნენ ძუასა და ფაფარს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელი მგლოვიარე როგორი მდიდარიც არ უნდა ყოფილიყო, არ იყენებდა ვერცხლის, შუშისა და თიხის ჭურჭელს. ისინი იყენებდნენ მხოლოდ ხის ჯამს და ფინჯანს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მგლოვიარე ცხოვრობდა ჩალის პატარა სახლში, რომელშიც სინათლე მხოლოდ კარიდან შედიოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ადამიანის დაღუპვიდან მეორმოცე დღეს იმართებოდა დიდი წვეულება, რომელზეც იმაზე მეტი ხალხი იყრიდა თავს, ვიდრე გასვენებაზე იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში გასვენებიდან მეორმოცე დღეს ეპისკოპოსი აღავლენდა წირვას და საფასურად იღებდა ყველაფერს, რაც კარგი და მშვენიერი ჰქონდა მიცვალებულს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ეპისკოპოსის სიკვდილის შემდეგ მთავარს რჩებოდა მისი მემკვიდრეობა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ორმოცის შემდეგ ჭირისუფლებს უნდა დაენიშნათ საგანგებო დღე და მთავარი მიეწვიათ მიცვალებულის დასატირებლად.

  1

• 1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელს დახატული აქვს იმერეთის მეფეთა – გიორგისა და ალექსანდრეს – გურიის მთავართა – მამიას, სიმონის, ვახტანგის, მალაქიას, ქაიხოსროს – სამეგრელოს მთავართა – ლევან დადიანის, ვამეყ ლიპარტიანის – აფხაზეთის მთავრის, სეტემან შარაშიას და სხვა დიდგვაროვანთა პორტრეტები.

  10

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები მიცვალებულთა სულის მოსახსენიებლად საფლავებზე გადიოდნენ აღდგომის მეორე დღეს. თითოეულ ოჯახს მიჰქონდა საკურთხი და აწყობდა თავიანთ მიცვალებულთა საფლავზე. დანიშნულ დროს მიდიოდა ადგილობრივი მღვდელი, რომელიც აკუთრხებდა მათ მიტანილ საჭმელს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ქურდობა სამეგრელოში განსაკუთრებით იყო გავრცელებული. ღარიბი და მდიდარი, გლეხი და დიდებული ყველა ქურდობდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ქურდს რომ დაიჭერდნენ, ნაქურდალზე 15-ჯერ მეტ საფასურს ახდევინებდნენ ხოლმე.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში სახლს ძარცვავდნენ მაშინ, როდესაც მასპინძელს წვეულება ჰქონდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ცხენის ქურდს ქართლში, კახეთში, იმერეთში, გურიაში, აფხაზეთში ან სვანეთში ჰყავდა თანაშემწე, რომელსაც გაუცვლიდა ან მიჰყიდდა ცხენს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ხარის, ძროხისა და ღორის ქურდები მოპარვისთანავე კლავდნენ და ჭამდნენ ნაქურდალს. გამოუსადეგარ ნაწილებს კი მიწაში მარხავდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში იყვნენ ქურდები რომლებიც  ქალებს, კაცებსა და ბავშვებს იპარავდნენ. ტყვეებს ჰყიდდნენ ქობულეთში, სადაც თურქული გემები შემოდიოდნენ და მიჰყავდათ ისინი გარკვეული საფასურის სანაცვლოდ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ქობულეთი ტყვეებით ვაჭრობით იყო ცნობილი. ამ ზღვისპირა ქალაქში მიჰყავდათ გასაყიდად მეგრელი, ქართლელი, აფხაზი და კახელი ტყვეები.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ლევან დადიანის ბრძანებით სიკვდილით სჯიდნენ მხოლოდ საეკლესიო ნივთების მოპარვის ან ეკლესიის გადაწვის გამო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანის ბრძანებით თავი მოჰკვეთეს აფხაზეთის მთავარს, რომელმაც სამეგრელოში ლაშქრობისას შემთხვევით ტაძარი გადაწვა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მთავრისგან განსხვავებით დიდებულები ხშირად სჯიდნენ სიკვდილით თავიანთ ყმებს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოში ლევან დადიანის ბრძანებით ქურდებს ხელს, ფეხს ან ყურს აჭრიდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოში ლევან დადიანის ბრძანებით მკვლელებს ხელს სჭრიდნენ, მაგრამ თუ მკვლელს ბევრი ადამიანი ჰყავდა მოკლული თვალებს უწვავდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოში ლევან დადიანის ბრძანებით თუ ვინმეს სასახლის რომელიმე ქალთან შეასწრებდნენ, ორივეს ცხვირს სჭრიდნენ და აიძულებდნენ ერთმანეთის შერთვას.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ბრალდებულს რომ დანაშაული ეღიარებინა ცალი ხელით თოკით ხეზე ჰკიდებდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ყველაზე სასტიკ სასჯელად ცეცხლით დაბრმავება მიაჩნდათ. ბევრ მეგრელს თვალის სინათლის დაკარგვას სიკვდილი ერჩია.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში თუ ბრალდებულის სამხილებელი ნიშნები სუსტი იყო, მას თავის ფიცით გამართლება შეეძლო. ფიცი უნდა დაედო რომელიმე ძლიერი ხატის წინაშე, რომელსაც მომჩივანი აირჩევდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მთავრის ბრძანებით სამეგრელოში, როცა ორი ბრალდებული ჰყავდათ, მათი საქმე ასპარეზზე ბრძოლას უნდა გადაეწყვიტა. ვინც პირველი დაიძრებოდა საბრძოლველად დამნაშავედ მას აღიარებდნენ, ხოლო თუ ორივე დაიჭრებოდა, ორივეს დამნაშავედ ცნობდნენ და სასტიკად სჯიდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ზოგიერთი დანაშაული, რომელიც იტალიაში სასტიკად ისჯებოდა, სამეგრელოში არაფრად მიაჩნდათ. მათ შორის, ბავშვების ცოცხლად დამარხვა. ხშირად დედები ცოცხლად მარხავდნენ ახალშობილებს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, სამეგრელოში სიღარიბისა და მრავალშვილიანობის გამო მშობლები ხშირად ცოცხლად მარხავდნენ ახალშობილებს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ სამეგრელოში კათოლიკე მისიონერებმა ლევან დადიანს ბავშვების ცოცხლად დამარხვის წინააღმდეგ ზომების მიღება სთხოვეს, მაგრამ უშედეგოდ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელო ყველა მხრიდან ისე იყო შემოსაზღვრული, რომ თუ უცხოელი იქ შევიდოდა, მთავრის ნებართვის გარეშე გასვლა აღარ შეეძლო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ბევრი უცხოელი მონა იყო, განსაკუთრებით უკრაინელები. მათ არ შეეძლოთ სამშობლოში დაბრუნება.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ დარაჯები ერთსა და იმავე სახლში ამწყვრევდნენ ჯაჭვით დაბმულ ტუსაღებს და ძაღლებს. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანი თუ ვინმეზე განრისხდებოდა ჯაჭვით აბამდა, არ ჰქონდა მნიშვნელობა დიდებული იყო თუ ყმა. დაბმულს აბარებდნენ მეღორეს, რომელსაც აქეთ-იქით დაჰყავდა. დიდებულებს უფრო მსუბუქ ჯაჭვს ჰკიდებდნენ და ცხენით სიარულის ნებას აძლევდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანი როგორი დაკავებულიც უნდა ყოფილიყო ყოველთვის ისმენდა საჩივარს და ეხმარებოდა ქვეშევრდომებს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები სასამართლოს საქმეებს ხშირად შუამავლების დახმარებით აგვარებდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ როცა მეგრელებს რთული სადავო საქმე ჰქონდათ მოსაგვარებელი და არ სურდათ მთავრის შეწუხება, თითოეული მოდავე ირჩევდა თითო მოსამართლეს. ორივე მოსამართლე ერთად ირჩევდა ერთ მომხსენებელს, რომლის მოვალეობაც არჩეულ მოსამართლესთან ერთად დაჯდომა და ერთი მოდავის სიტყვების მეორესთვის გადაცემა იყო. საბოლოოდ, მოსამართლეების გადაწყვეტილებას ორივე მოდავე ეთანხმებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ კოლხიდაში ქალს მზითვი არ მიჰქონდა ქმრისთვის. მეგრელები ცოლში აფასებდნენ სილამაზეს, კარგ შთამომავლობას და ზრდილობას. სამაგიეროდ სასიძოს უნდა მიეტანა ქალის მშობლებისთვის მდიდრული ძღვენი.

   

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში სასიძო საცოლის მშობლებს ჩუქნიდა ძროხებს, ხარებს, ცხენებს, ყმებს და ა. შ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ზოგჯერ მოუნათლავ სამი-ოთხი წლის ბავშვებსაც ნიშნავდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ნიშნობაზე სარძლოს მშობლები იწვევდნენ სასიძოს ახლობლებსა და ნათესავებს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ნიშნობაზე სასიძოს საცოლესთვის უნდა მიერთმია ვერცხლის თასი, ბეჭედი ან ოქროს ფული.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ქორწილის დღეს სარძლოს სახლში იმიმართებოდა დიდი ნადიმი, მაგრამ ხარჯი სასიძოსი იყო. სიძის ოჯახს უნდა გაეგზავნა ძროხები, ცხვრები, ღორები, ყვერულები, ღვინო, ყველი და სხვა საჭმელები, რასაც იქაური ჩვეულება მოითხოვდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ქორწილზე წყვილი ჯვარს იწერდა კარის ეკლესიაში, ხოლო თუ კარის ეკლესია არ ჰქონდათ მარანში. კოლხიდაში მარანს ეკლესიის მსგავსად სცემდნენ პატივს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ  სამეგრელოში როდესაც ახალდაქორწინებულ ქალს აგზავნიდნენ ქმრის სახლში, მშობლები ატანდნენ ლოგინს, ტანსაცმელს, ორ ან სამ მოსამსახურე გოგოს, ცხენენბს, ერთ დიდ ქვაბსა და ვერცხლის თასს. პატარძალს მიჰყვებოდა მრავალი ცხენოსანი ქალი და კაცი. ისინი მთელი გზა სიმღერით და დიდი მოლხენით მიდიოდნენ. ქმრის სახლში ხელმეორედ იწყებდნენ ნადიმს და ურიგებდნენ საჩუქრებს მათ, ვინც ქორწილში მონაწილეობა მიიღო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები მიჩვეულები იყვნენ ომს. მშობლებს პატარა ბავშვები ლაშქრობებში დაჰყავდათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ოდიშში ვერავინ გაითავისუფლებდა თავს ჯარისგან. ავადმყოფობაც არ იყო ჯარში გამოუცხადებლობის მიზეზი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ლევან დადიანი ავადმყოფობის დროსაც დადიოდა სალაშქროდ.

  2

•  1633 წელს არქანჯელო ლამბერტი და ჯუზეპე ჯუდიჩე გორიდან სამეგრელოში გადავიდნენ.

  2

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელი ბავშვები ატარებდნენ იარაღს და იცოდნენ ფარის და მშვილდის გამოყენება.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ბავშვებს ზამთარში ფეხზე არ აცმევდნენ და პაპანაქება სიცხეში სანადიროდ დაჰყავდათ. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანს მცირე დროში შეეძლო სალაშქროდ 30 000 ცხენოსანი მეომარის მოგროვება. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ღამე არ იბრძოდნენ, რადგან მტერს ვერ არჩევდნენ თავისიანისგან.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელებს ომის დროს წესები არ ჰქონდათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ როცა ორი მოპირდაპირე ჯარი ერთმანეთს ხვდებოდა საბრძოლველად, მთავრებს ჩვეულებად ჰქონდათ, მტრობის მიუხედავად ერთმანეთისთვის გასაგრილებელი სასმელი შეეთავაზებინათ. ასევე იქცეოდნენ ერთმანეთთან დიდებულები.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ იმერლები ოდიშელებთან ბრძოლისას ყოველთვის მარცხდებოდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანი ყოველ წელიწადს ეხსმოდა თავს იმერეთის სამეფოს, ცეცხლით და მახვილით ანადგურებდა ყველაფერს და დიდი ნადავლით ბრუნდებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ დიდი ბრძოლების შემდეგ იმერეთისა და სამეგრელოს მთავრები ზავს დებდნენ და მეგობრულ მოლაპარაკებას აწარმოებდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ხშირად თამაშობდნენ ნარდს, ბანქოსა და ჭადრაკს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ჭადრაკსა და ნარდს კაცებზე ხშირად ქალები თამაშობდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ბანქოს მხოლოდ დიდებულები თამაშობდნენ ხოლმე.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრული თამაში იყო ბურთაობა, რომელსაც ცხენის, ჩოგნისა და ბურთის გამოყენებით თამაშობდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრული თამაში იყო ნიშანში მშვილდ-ისრის სროლა. ამ თამაშის დროს გაჭენებული ცხენიდან სროდნენ ვერცხლის თასს მშვილდ-ისარს. თასი გამარჯვებულს რჩებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ჩამოსული უცხოელი ექიმები უკან რომ არ გაბრუნებულიყვნენ, ცდილობდნენ მათთვის ცოლი შეერთოთ. ასევე აძლევდნენ სახლს, მიწებს, მსხვილფეხა საქონლის ჯოგს, ყმებსა და მონებს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ჩამოდიოდნენ და სახლდებოდნენ თურქი, ირანელი, ფრანგი და იტალიელი პირები, რომლებიც გარკვეულები იყვნენ საექიმო საქმიანობაში.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში იყვნენ ქალები, რომლებიც ავადმყოფებთან დადიოდნენ და უვლიდნენ. ისინი ასწავლიდნენ ავადმყოფებს, როგორ უნდა ეკვებათ და უნიშნავდნენ წამლებს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში, როდესაც ადამიანს მაღალი სიცხე ჰქონდა, ძეწნის ფოთლებში ახვევდნენ ხოლმე.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელების აზრით, კარგ ექიმს უნდა სცედნოდა თაფლის ან შაქრისგან სიროფის გაკეთება. სიროფი ავადმყოფის სენის შესაფერისი შეიძლება არ ყოფილიყო, მაგრამ გემრიელი უნდა ყოფილიყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში კარგ ექიმს უნდა სცოდნოდა საექიმო კონსერვის გაკეთება, რომელსაც მაჯნუნს ეძახდნენ. ირანელებს მიაჩნდათ, რომ ეს წამალი სისხლს წმენდდა და ანახლებდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ძვირფასი ქვების ნამსხვრევების და  სურნელოვანი მცენარეებისაგან წამლებს ამზადებდნენ, რომლებსაც ინახავდნენ კოლოფებში და საჭიროებისამებრ იყენებდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში გავრცელებული იყო სამი დაავადება – ტყირპი, წყალმაკი და ხველა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ციებით დაავადებულ ადამიანს აშიშვლებდნენ და ცივ მდინარეში სვამდნენ ყელამდე. ისინი ამტკიცებდნენ, რომ ავადმყოფი ამის შემდეგ უკეთ გრძნობდა თავს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელებს მგზავრობისთვის მუდამ მზად ჰყავდათ ცხენი, გამზადებული ჰქონდათ ნაბადი, წაღები, დეზები, უნაგირი და ცხენის ყველა მოკაზმულობა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ცხენზე მჯდომ მეგრელ დიდებულს მგზავრობისას თან ახლდა ფეხით მოსიარულე კაცი, რომელსაც მისთვის საჭირო ნივთები მიჰქონდა ხოლმე.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში არ იყენებდნენ ეტლს და ტახტრევანს, ამიტომ ცხენოსნობაში ქალებიც გავარჯიშებულები იყვნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში დაბალი ფენის წარმომადგენლები მგზავრობდნენ ფეხით და თან მიჰქონდათ მხოლოდ ნაბადი. ისინი ტალახში ფეხშიშვლები და წვიმაში თავშიშვლები დადიოდნენ ხოლმე.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში დაბალი ფენის წარმომადგენლები მთელი დღე ფეხშიშვლები დადიოდნენ, სახლში მისვლისას კი ფეხებს იბანდნენ და ფეხსაცმელს იცვამდნენ, ღამეც ფეხსაცმლით ეძინათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები განსაკუთრებული ზრდილობითა და თავაზიანობით გამოირჩეოდნენ ერთმანეთის მიმართ. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები მუხლმოდრეკით ესალმებოდნენ დიდი ხნის უნახავ ნაცნობებს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ როცა ადამიანი გარდაიცვლებოდა და მისი ახლობელი სამგლოვიარო ტანსაცმლით გამოდიოდა, ჭირისუფალს სამძიმრის ნიშნად ჯერ დაუჩოქებდნენ, შემდეგ მარჯვენა ხელით ქუდს იხდიდნენ და მარცხენა ხელით ოთხჯერ თუ ხუთჯერ გულში იცემდნენ ურვისა და მწუხარების ნიშნად.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ავადმყოფის სანახავად ან სტუმრად მისულ ადამიანს საჩუქრებით უშვებდნენ უკან.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ავადმყოფს ჩუქნიდნენ ვერცხლის ან ოქროს ფულს, ან ვერცხლის თასს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ქვეშევრდომები უფროსთან საუბრის დროს მუხლს იდრეკდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში უზრდელობად ითვლებოდა საუბრის დროს მოსაუბრესთან ახლოს დადგომა, განსაკუთრებით, როდესაც უმცროსი უფროსს ესაუბრებოდა.

  1

• 1616 წელს იეზუიტი მისიონერი ლუი გრანჟე თავის მოხსენებით ბარათში წერდა, რომ ლევან დადიანის სასახლეში ის შაჰ-აბასის მიერ კახეთიდან განდევნილ თეიმურაზ მეფეს შეხვდა.

  4

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ქართველები და მეგრელები ემორჩილებოდნენ ბერძენთა პატრიარქს, რომელიც კონსტანტინეპოლში იმყოფებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ქართველები და მეგრელები წინათ ანტიოქიის პატრიარქის ემორჩილებოდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ კონსტანტინეპოლის პატრიარქი საქართველოში შესაწირის მოსაგროვებლად თავის ბერებს აგზავნიდა ხოლმე.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ქართველებსა და მეგრელებს ჰყავდათ ორი პატრიარქი, რომლებსაც კათალიკოსებს უწოდებდნენ. ისინი მთელ სამღვდელოებას განაგებდნენ. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ საქართველოს კათალიკოსს ქართლის, კახეთის, საბარათიანოსა და სამცხის სამღვდელოება ექვემდებარებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოს კათალიკოსს ოდიშის, იმერეთის, გურიის, აფხაზეთისა და სვანეთის სამღვდელოება ექვემდებარებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ საქართველოს პატრიარქს ირჩევდა საქართველოს მეფე, სამეგრელოსას – მთავარი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ოდიშის პატრიარქი ხშირად დადიოდა თავის საპატრიარქოში და ხალხს ქისებს უცარიელებდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ოდიშის კათალიკოსი სამჯერ იყო იერუსალიმის წმინდა ადგილების სანახავად და სამივეჯერ დიდი შეწირულობა ჩაიტანა. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ოდიშის კათალიკოსი იერუსალიმისთვის შესაწირის შესაგროვებლად თავის ქვეყანაში ბევრს სცოდავდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ოდიშის პატრიარქი ეპისკოპოსად არავის აკურთხებდა, თუ გასამრჯელოდ ხუთას ან ექვსას სკუდის არ მიიღებდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ოდიშის პატრიარქი აღსარების მთქმელს წოდების და ცოდვების სიმძიმის მიხედვით ართმევდა ფულს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ კათალიკოსს ექვემდებარებოდნენ ეპისკოპოსები. ოდიშში იყო ექვსი ეპისკოპოსი, დანარჩენი ექვსი კათედრა გადაკეთებული იყო მონასტრად.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ დრანდის, მოქვის, ბედიის, ცაიშის, წალენჯიხისა და მარტვილის ეკლესიები ოდიშის საეპისკოპოსოს ეკუთვნოდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ იაჩის, წიფურიას, ხოფის, ობუჯის, სებასტოპოლისა და ანაკრიას მონასტრები ოდიშის საეპისკოპოსო ეკლესიებდან, რომლებსაც წინათ ეკისკოპოსები ჰყავდათ მონასტრებად გადაკეთდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ეპისკოპოსები ძლიერებით, სიმდიდრითა და ძალაუფლებით სჯობდნენ დიდებულებს, მაგრამ რადგან სიმდიდრეს ბოროტად იყენებდნენ სძულდათ ისინი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოს ეპისკოპოსები მხოლოდ დიდი საფასურის მიღების შემდეგ აკურთხებდნენ მღვდელს და დიაკვანს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ეპისკოპოსს შეეძლო ჰყოლოდა სამი ან ოთხი ცოლი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ეპისკოპოსს ქვეშევრდომი თუ დაეღუპებოდა, მის მციერწლოვან შვილებს ეპისკოპოსი ან თურქებს მიჰყიდდა ან სამუდამოდ მონად იტოვებდა და დაღუპულის ქონებას ითვისებდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელი ეპისკოპოსები იცავდნენ მარხვას და კათოლიკე მისიონერებს, რომლებიც არ მარხულობდნენ ზიზღით უყურებდნენ და ღვთისმსახურის სახელის ტარების ღირსად არ მიიჩნევდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ღვთისმსახურები მარხვის დროს ხორცს არ მიირთმევდნენ, მაგრამ ბევრ ღვინოს სვამდნენ.

  1

• 1658 წელს ლევან დადიანი გარდაიცვალა.

  1

• 1657 წელს ნიკიფორე ჩოლოყაშვილი დასავლეთ საქართველოს პატრიარქი იყო.

  1

• 1658 წელს ოდიშის მთავრის, ლევან დადიანის, გარდაცვალების შემდეგ მისი ტახტი ვამეყ ლიპარტიანმა დაიკავა.

  2

• 1658 წელს ვამეყ ლიპარტიანმა პატრიარქი ნიკიფორე ჩოლოყაშვილი დაატუსაღა, რადგან პატრიარქი მისი ტირანიის წინააღმდეგ იყო.

  2

• 1658 წელს დასავლეთ საქართველოს პატრიარქი ნიკიფორე ჩოლოყაშვილი საპყრობილეში გარდაიცვალა.

  1

• 1658 წელს ვამეყ ლიპარტიანს ლევან დადიანის ტახტის დაკავებაში იმერეთის მეფე ალექსანდრე III დაეხმარა, რომელიც ოდიშში შევიდა და აჯანყება ჩაახშო.

  3

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში გავრცელებული იყო მოსაზრება, კაცს ყველა ცოდვა ეპატიებოდა, თუ ეკლესიას რამეს შესწირავდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში იყვნენ ეპისკოპოსები და მღვდლები, რომლებსაც სიცოცხლეში ერთხელაც არ უთქმევინებიათ ვინმესთვის აღსარება.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ეპისკოპოსების მსგავსად წინამძღვრებიც მდიდრები იყვნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები მღვდლებს პაპებს ეძახდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში სამ-ოთხ წლამდე ბაშვებს არ ნათლავდნენ. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ნათლობა მიმდინარეობდა მარანში და მღვდლები არ იცავდნენ ნათლობის წმინდა წესებს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში არ მოიძებნებოდა ღარიბი ოჯახი, სადაც მღვდელი ხშირად არ დადიოდა მსხვერპლის შესაწირად. მსხვერპლად სწირავდნენ ხარებს, ძროხებს, ხბოებს, ცხვრებს, ბატკნებსა და თიკნებს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში შესაწირის გარდა დიდი შემოსავალი ჰქონდათ მღვდლებს მომავალი საქმის გამოცნობიდან. ოდიშელები საქმეს არ დაიწყებდნენ, სანამ მღვდელი არ გამოუცხადებდა მათ კარგად დასრულდებოდა ეს საქმე თუ ცუდად. ავადმყოფობის, მგზავრობის, სასამართლოში საქმის გარჩევის, ქორწინებისა და ყველა მომავალში გასაკეთებელი საქმის შესახებ მღვდელს უნდა ეწინასწარმეტყველა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, სამეგრელოში ადამიანს უბედურება რომ შეემთხვეოდა, მღვდელს უნდა აეხსნა, რა მიზეზით მოუვლინა ღმერთმა ეს გასაჭირი. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელების აზრით, ადამიანის ავადმყოფობა მათი ცოდვების შედეგი იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ავადმყოფობის ან სხვა უბედურების დროს მღვდელს უნდა აეხსნა, რატომ სჯიდა ღმერთი და როგორ უნდა აეცილებინათ თავიდან ღვთის რისხვა. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელებმა არ იცოდნენ აღდგომის დღესასწაულზე აღსარების თქმისა და ზიარების მიღების საჭიროების შესახებ. ისინი მხოლოდ იმას ფიქრობდნენ, ამ დღისათვის როგორ მოემზადებინათ ბევრი საჭმელი, რათა სუფრასთან მეტი დრო გაეტარებინათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მეორე მარხვას იწყებდნენ სულიწმინდის მოფენის კვირაში და ეძახდნენ პეტრე-პავლობის მარხვას.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ღვთისმშობლის მიცვალების სახსოვრად მესამე მარხვას პირველ აგვისტოს იწყებდნენ. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელებს უძნელდებოდათ მარიამობის მარხვის დაცვა, რადგან მცენარეულისა და ხილის გარდა ყველაფრის ჭამა აკრძალული იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მარიამობის მარხვის დროს მეგრელები ყოველ დღე გამოდიოდნენ სახლიდან მინდორში და ღამის უმეტეს ნაწილს ცეკვასა და სიმღერაში ატარებდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მარიამობის მარხვის შემდეგ იცავდნენ შობის მარხვას, რომელიც ორმოცი დღე გრძელდებოდა. ამ მარხვის დროს ხორცის ჭამა არ შეიძლებოდა, ასევე კვირაში სამი დღე თევზის მიღებაც აკრძალიული იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ახალ წელს განსაკუთრებულად აღნიშნავდნენ მეგრელები. ისინი ფიქრობდნენ, რომ მთელი წლის ბედნიერება ამ დღეზე იყო დამოკიდებული.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ახალ წელს მეგრელები ერთმანეთთან არ დადიოდნენ, რადგან მასპინძელი უცხოს სახლში ძღვენის გარეშე არ უშვებდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ნათლისღების წინა დღეს მარხულობდნენ. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ნათლისღების დილას წირვის დასრულების შემდეგ ახლოს მდებარე მდინარეზე წყალს აკურთხებდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ნათლისღების დღეს წყლის კურთხევის შემდეგ ცდილობდნენ სწრაფად ამოეღოთ მდინარიდან დოქებით წყალი, რადგან დარწმუნებულები იყვნენ, რომ თუ ამოღება დაუგვიანდებოდათ, ნაკურთხ წყალს მდინარე წაიღებდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ოც ნოემბერს დღესასწაულობდნენ წმინდა გიორგის დღეს. ხალხში გავრცელებული იყო ცრურწმენა, რომ ამ დღეს ეს დიდებული მოწამე მოიპარავდა არემარეში ხარს და ღამით მიიყვანდა ილორის ეკლესიაში, რომელიც მის სახელზე იყო აშენებული.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ნათლისღების შემდეგ დიდმარხვაში ორმოც მოწამეთა დღეს ზეიმობდნენ. ამ დღეს ეკლესიაში გამთენიისას მიდიოდნენ. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ილორის წმინდა გიორგის ეკლესიის კედელზე მიმაგრებული იყო რამდენიმე დიდი შუბი, რომლებსაც რკინის დიდი ორპირი წვეტები ჰქონდა. მღვდლებს ხალხში გავრცელებული ჰქონდათ აზრი, რომ წმ. გიორგი ერთ-ერთი შუბით მოკლავდა იმას, ვინც მის მიმართ უპატივცემულობას გამოიჩენდა. ამ ამბით დაშინებული ვერავინ ბედავდა ამ ეკლესიის გაქურდვას ან სხვაგვარად შეურაცხყოფას.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ 20 ნოემბერს გიორგობის დღესასწაულზე ილორის ეკლესიაში მყოფ ხარს ყოველთვის ერთი ადამიანი კლავდა ხოლმე ერთი და იმავე ნაჯახით.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ილორის ეკლესიაში გიორგობის დღესასწაულზე დაკლული ხარის ხორცს მეგრელები ახმობდნენ და ინახავდნენ ავადმყოფობის დროს მოსახმარად. ისინი დარწუნებულები იყვნენ რომ ეს ხორცი საუკეთესო წამალი იყო ყველა ავადმყოფობის წინააღმდეგ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები დიდ მარხვას ძალიან მტკიცედ ინახავდნენ. დღეში მღოლოდ ერთხელ ჭამდნენ მზის ჩასვლისას, თუმცა დღის განმავლობაში მიირთმევდნენ ხილს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ როგორი ავადმყოფი, მოხუცებული ან დასუსტებულიც არ უნდა ყოფილიყო მეგრელი, დიდი მარხვის დროს ხორცს არ იგემებდა.

  1

• 1634-1657 წლებში კახელი თავადი ბარძიმ ვაჩნაძე სამეგრელოში ლევან დადიანის სასახლეში იმყოფებოდა.

  2

•  1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ დიდი მარხვის პირველ და ბოლო კვირაში მეგრელები მძიმე მარხვას ინახავდნენ. პირველ კვირაში ისინი ცხენზე არ ჯდებოდნენ და ფეხით მოგზაურობდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები, განსაკუთრებით ქალები, დიდი მარხვის პირველ კვირაში როგორი სიცივეც არ უნდა ყოფილიყო, ფეხშიშველები დადიოდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ დიდი მარხვის უკანასკნელ კვირაში მეგრელები ღვინოს საერთოდ არ სვავდნენ და ბოლო სამ დღეს არც საჭმელს მიირთმევდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები დომინიკელების მსგავსად დიდი მარხვის შაბათს ორჯერ ჭამდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ დიდი მარხვის დროს მეგრელები ხარებას და ბზობას აღნიშნავდნენ. ამ დღესასწაულებზე თევზს მიირთმევდნენ და წვეულებას მართავდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ბზობის დღესასწაულზე ხალხს ეკლესიასთან ბზის ტოტებს ურიგებდნენ ხოლმე. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, მეგრელებს სჯეროდათ, რომ მთვარეზე იყო დამოკიდებული მათი ბედი და უბედობა. განრისხებული მთვარე უგზავნიდა მათ ყველა უბედურებას, სნეულებასა და სიკვდილს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები პატივს სცემდნენ ორშაბათ დღეს, რომელსაც მათებურად თუთაშხა, ესე იგი მთვარის დღე ერქვა. ისინი ამ დღეს ხორცს არ ჭამდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, ახალი მთვარე რომ გამოჩნდებოდა, მეგრელები ცდილობდნენ, სწრაფად დაენახათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ორშაბათობით მძიმე საქმეს არ იწყებდნენ, სამგზავროდ არ დადიოდნენ, ყანებს არ თესავდნენ და არც ვაზს რგავდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ორშაბათს და პარასკევს ყანას არ ამუშავებდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, სამეგრელოში ვაჟი რომ დაიბადებოდა, მშობელი მღვდელს სთხოვდა, თავის წიგნში ენახა, როგორ უნდა მოქცეულიყვნენ პატარას ჯანმრთელობისთვის.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მიცვალებულის დასაფლავების მეორე დღეს მეგრელებს ეკლესიაში მიჰქონდათ ნიჩაბი, რომლითაც სამარე გაუთხარეს და ამ ნიჩაბზე ასრულებდნენ წირვას.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ეკლესიების წინა კედლები და ხშირად შიდა კედლებიც შემკული იყო ირმის რქებით, ტახის ეშვებითა და ხოხობის ფრთებით. მეგრელები დარწმუნებულები იყვნენ, რომ ღმერთისთვის სასიამოვნო იყო სალოცავის ამგვარად შემკობა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, მეგრელები დარწმუნებულები იყვნენ, რომ ბევრი თევზის დაჭერა მხოლოდ ნავზე იყო დამოკიდებული და არა ბადის სიკარგეზე, მეთევზის სიმარდეზე და თევზის სიმრავლეზე. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები დარწმუნებულნი იყვნენ, რომ ნავს ალღო ჰქონდა, რომლის შემწეობითაც პოულობდა და იჭერდა თევზს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ იყვნენ მეთევზეები, რომლებზეც ხალხი ფიქრობდა, რომ შურიანი და ცუდი თვალი ჰქონდათ და თუ მათი თვალი ნავს ან ბადეს ეცემოდა, თევზს ვეღარ დაიჭერდნენ. ამ უბედურებს სხვებთან ერთად ზღვაში სათევზაოდ გასვლის უფლება არ ჰქონდათ.

  1

• 1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით, იბერიის მეფეს 5 ვაჟი ჰყავდა. მან თავისი პირველი ვაჟი ქართლის მმართველად დანიშნა, მეორე – იმერეთის, მესამე კახეთის, მეოთხე – გურიის და მეხუთე – კოლხეთის. მიღებული სამფლობელოებიდან უმცროს შვილებს ცენტრისთვის ხარკი უნდა ეხადათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელებს ძალიან ეშინოდათ წყევლის და შეჩვენების.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, მეგრელები დარწმუნებულები იყვნენ, რომ ხშირად ჰაერი მოწამლული იყო ჯადოთი ან ავი თვალით. მათ ასეთი ჰაერის ძალიან ეშინოდათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები ეშმაკის დასაფრთხობად ავადმყოფის სასთუმალქვეშ დებდნენ ხმალს, შუბს და სხვა იარაღს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ყიდვის დროს მყიდველს, გადაწყვეტილი ფასის გარდა, უნდა ეჩუქებინა კიდევ რამე გამყიდველისთვის, რათა გაყიდული ნივთი ჩაბარებისთანავე დაელოცა მისთვის.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ადამიანები ერთმანეთს ყიდვის დროს ნივთს ან საჩუქარს ხელში არ გადასცემდნენ, მიწაზე უდებდნენ ფეხების წინ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ადამიანს დასამეგობრებლად სუფრასთან ეპატიჟებოდნენ. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ავადმყოფის სანახავად მისულ სტუმარს გულზე ხელები არ უნდა დაეკრიფა, რადგან მიაჩნდათ, რომ ამით ავადმყოფის სიკვდილს შეუწყობდნენ ხელს.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, მეგრელებს სჯეროდათ, შეიძლებოდა ცოდვა ისე ჩაედინათ, რომ ღმერთსაც ვერ გაეგო. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ახალ ტანსაცმელს არ ჩაიცმევდნენ, თუ მარჯვენა ფეხით არ გათელავდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ წინათ კოლხიდაში ფულს არ იყენებდნენ და საქონელს ერთმანეთში ცვლიდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, როდესაც ლევან დადიანმა სამეგრელოში დაასახლა სომხები, რომლებიც ძლიერები იყვნენ ვაჭრობაში, ფულიც შემოვიდა ხმარებაში. ისინი ფულს ხშირად მაინც არ იყენებდნენ, საქონელს ცვლიდნენ და ფულს დასამატებლად ხმარობდნენ, როდესაც ერთი საქონელი მეორეს არ უსწორდებოდა ფასში.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სომხებმა სამეგრელოში შემოიტანეს ირანული ფული — აბაზი, რომელზეც მხოლოდ რამდენიმე არაბული ასო იყო ამოჭრილი.  

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ აღნიშნულია, რომ ლევან დადიანის დაარსებულ ზარაფხანაში ჭრიდნენ ირანულ ფულს, რომელსაც სომხები იყენებდნენ, როცა ირანში მიდიოდნენ სავაჭროდ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ საქონელის ყიდვა-გაყიდვისათვის მეგრელებს დუქნები და მოედნები არ ჰქონდათ, მხოლოდ სომხების ქალაქში იყო რამდენიმე დუქანი, სადაც იყიდებოდა ტილო და ირანული შალი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში მთავარი ბაზრობა იმართებოდა სექტემბრის პირველ კვირაში წიფურიას ეკლესიასთან. სომხებს მოჰქონდათ ნაირ-ნაირი ტილოები და ირანულ-თურქული შალები. ისინი საფასურად იღებდნენ ყველანაირ საქონელს, რაც სახეირო იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ თურქთა გემების შემოსვლისას მეგრელები ცდილობდნენ ადგილობრივი საქონლის გაცვლით, შეეძინათ უცხო საქონელი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები თურქებზე ჰყიდდნენ ტყვეებს. მათ ერთ ტყვეში აღებული თანხის სანაცვლოდ სახლისთვის ყველაფრის შეძენა შეეძლოთ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ თურქი ვაჭრები მეგრელი ქალების საყიდლად ფულს არ ზოგავდნენ, მათთვის მთავარი ქალის სილამაზე იყო.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ თურქები ყიდულობდნენ მეგრელებისგან ასაკოვან კაცებს. მეგრელები მათ ჰყიდიდნენ სხვადასხვა დანაშაულისთვის, განსაკუთრებით ქურდობისთვის. 

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ქმარი ხშირად ჰყიდდა ცოლს თურქებზე მხოლოდ იმიტომ, რომ ეჭვი ჰქონდა მის კუდიანობაზე, რასაც მეგრელები მრუშობაზე მეტად დევნიდნენ. გამომუშავებულ თანხას იყოფდა ქმარი, ქალის მშობლები და ბატონი, რომლის ყმადაც ის ითვლებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ თითქმის არც ერთ მეგრელს არ შეეძლო ქართულად წიგნის კითხვა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ ქართული წერა-კითხვა სამეგრელოში არავის ეცოდინებოდა, ქალებს რომ არ შეენახათ. თუ ვინმეს უნდოდა კითხვის სწავლა, რომელიმე ქალს უნდა მიბარებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოს მდებარეობის გამო ნოტიო ჰავა ჰქონდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოს ნოტიო ჰაერი ზაფხულობით მრავალ დაავადებას იწვევდა და განსაკუთრებით უცხოელებს ვნებდა. ზაფხულში ჩამოსული უცხოელები ხშირად იღუპებოდნენ სამეგრელოში.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ზამთარში დიდი თოვლი მოდიოდა, მაგრამ ზღვის სიახლოვის გამო სწრაფად დნებოდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ყურძენს დეკემბერში კრეფდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სვანები ომში მამაცები და შესანიშნავი მსროლელები იყვნენ. თოფს და თოფის წამალს თვითონ ამზადებდნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სვანებს ბევრი პირუტყვი ჰყავდათ, მაგრამ მაინც ძალიან ღარიბები იყვნენ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ კავკასიის მთებში მცხოვრებმა ხალხმა ფულის გამოყენება არ იცოდა. ისინი საქონელს ერთმანეთში ცვლიდნენ.

  1

• 1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით, სამეგრელოს მთავარი ლევან დადიანი გულუხვად ეხმარებოდა არა მარტო თავის ყმებსა და ქვეშევრდომებს, არამედ მეზობელი სამთავროების მცხოვრებთაც. ხალხს იგი ძალიან უყვარდა.

  2

• 1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით სამეგრელოს მთავარმა ლევან დადიანმა ბოროტად გამოიყენა მისდამი ხალხის სიყვარული, სიამაყით განდიდებულმა თავი ყოვლისშემძლედ წარმოიდგინა და მეზობელი სამთავროების მეფე-მთავრებთან დაიწყო მტრობა.

  2

• 1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით სამეგრელოს მთავარს, ლევან დადიანს იმერეთის მეფე გიორგი III-სთან და გურიის მთავარ სიმონ II-სთან კონფლიქტი ჰქონდა.

  4

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ზამთარი გვიან იწყებოდა და გვიან მთავრდებოდა. ხშირად აპრილშიც თოვდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სვანები ძალიან მაღლები იყვნენ, შავი, შეუხედავი, პირსახე და ხუჭუჭი თმა ჰქონდათ.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ 20სა ნოემბერს სამეგრელოს მთავარი თავის კარისკაცებთან, თავადაზნაურებსა და ოდიშელებთან ერთად მიდიოდა ილორის ეკლესიაში დღესასწაულზე დასასწრებად და იმის სანახავად, თუ როგორ მიიყვანდა წმ. გიორგი ხარს. მარტო ოდიშელები კი არა აფხაზები და სვანებიც ბლომად მიდიოდნენ ამ დღესასწაულზე. მათ ეკლესიის შუაში ყოველთვის ხვდებოდათ ხარი.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ მეგრელები მუხლის მოდრეკით ესალმებოდნენ დიდი ხნის მოგზაურობის შემდეგ სამშობლოში დაბრუნებულ ადამიანს. აგრეთვე მათ, ვინც ხანგრძლივი ავადმყოფობის შემდეგ გამოჯანმრთელდა.

  1

• 1654 წელს გამოქვეყნებულ „სამეგრელოს აღწერაში“ არქანჯელო ლამბერტი აღნიშნავს, რომ სამეგრელოში ადამიანის გარდაცვალების დღეს ამბის საცნობლად კაცებს აგზავნიდნენ ახლობლებთან და თან ატანდნენ მიცვალებულის რომელიმე ნივთს. ეს კაცები რომ მიუახლოვდებოდნენ ოჯახს, სადაც უნდა მიეტანათ ამბავი, დაიწყებენ ხმამაღლა ტირილს.

  1

• XVII საუკუნის 30-იან წლებში საქართველოში იმყოფებოდა ქართველი ბერი ნიკიფორე ირბახი, რომელიც თეატინელებს ქართულ ენას ასწავლიდა.

  1

• 1681 წლის ოქტომბერში სამეგრელოს მისიის პრეფექტი იყო გაეტანო ტურკო.

  1

• 1681 წლის ოქტომბერში გაეტანო რასპონის წერილის მიღებისთანავე მის შესახვედრად და მისიაში წამოსაყვანად გაემგზავნენ პრეფექტი გაეტანო ტურკო და მისიონერი ჯუზეპე ტორიჩელა.

  2

• 1681 წლის 10 ნოემბერს აფხაზეთის მთავარმა საუსტან შარაშიამ (შარვაშიძემ) და მურზაყან ამაძაბაიამ ომი გამოუცხადეს სამეგრელოს მთავარ ლევან დადიანს.

  3

• 1681 წლის ნოემბერში სამეგრელოს მთავარი იყო ლევან დადიანი.

  1

• 1681 წლის 10 ნოემბერს აფხაზეთის მთავარმა საუსტან შარაშიამ (შარვაშიძემ) და მურზაყან ამაძაბაიამ ომი გამოუცხადეს სამეგრელოს მთავარ ლევან დადიანს, რადგან მან უარყო საუსტანის ქალიშვილი კოთია და ცოლად შეირთო ანიკე ქორთუა.

  5

• 1681 წლის ნოემბრისთვის ლევან დადიანმა უარყო საუსტანის ქალიშვილი კოთია და ცოლად შეირთო ანიკე ქორთუა, რომელიც მანამდე იყო გიორგი ჩიქვანის ცოლი და ამბობდნენ, რომ ის ალიბარდიანს ჰყვარობდა.

  5

• 1681 წლის ნოემბრისთვის ანიკე ქორთუა იყო გიორგი ჩიქვანის ყოფილი ცოლი.

  2

• 1681 წლის ნოემბერში ამბობდნენ, რომ ანიკე ქორთუა ალიბარდიანის საყვარელი იყო.

  2

• 1682 წელს გაეტანო რასპონიმ მოახერხა პრეფექტ ჯუზეპე ტორიჩელასთან შეხვედრა და მისიონერული მოღვაწეობის გაგრძელება სამეგრელოში.

  2

• 1682 წლის 5 მარტს გარდაიცვალა ლევან დადიანი.

  1

• 1682 წლის 3 მარტის შემდეგ აფხაზთა მთავარმა სარეხ შარაშიამ (შარვაშიძემ) იარაღის ძალით დაიპყრო სამეგრელოს ნაწილი.

  1

• 1682 წლის 5 მარტის შემდეგ სამეგრელოში დაბრუნებულ მისიონერებს: გაეტანო რასპონის, ჯუზეპე ტორიჩელას და სხვ. აფხაზეთის მთავარი სარეხ შარაშია (შარვაშიძე) კეთილგანწყობით შეხვდა.

  3

• 1682 წელს გაეტანო რასპონი აღწერს აფხაზებს და ამბობს, რომ ისინი მხოლოდ იწოდებიან ქრისტიანებად, თუმცა არ იციან არაფერი ღმერთისა და საიდუმლოების შესახებ, უარყოფენ ჯოჯოხეთისა და სამოთხის არსებობას და ამტკიცებენ, რომ სიკვდილის შემდეგ სულები ერთი წლის განმავლობაში სხეულებთან ახლოს რჩებიან, რის შემდეგაც გვამს ათავსებენ მჭიდროდ დახურულ, ერთი ან მეტი აბრეშუმის ქსოვილით დაფარულ ხის კუბოში, მიცვალებულის სახლთან ხეზე დებენ და ამბობენ, რომ სული განუწყვეტლივ ტრიალებს იქ. თუ სახელოვანი გმირია მკვდარი, ასევე კლავენ მის ცხენს, დაკრძალავენ მას ხის ფესვებთან, რომლის ზემოთ არის გმირის ცხედარი; ასე ამბობენ, რომ ცხენის სული ემსახურება პატრონს ხის გარშემო ტრიალის დროს.

  1

• 1684 წლის 6 ოქტომბერს წიფურიის მისიაში დაბრუნებული გაეტანო რასპონი აკრიტიკებდა სამეგრელოში არსებულ ნათლობის რიტუალს და აღნიშნავდა, რომ ისინი ნათლობისას მარანში ნათლავენ ბავშვებს და შემოსილი მღვდელი მხოლოდ ნათლობის ფორმულას წარმოთქვამს, ხელდასხმას და განბანვას არ აღასრულებს.

  1

• 1684 წლის 6 ოქტომბერს წიფურიის მისიაში დაბრუნებული გაეტანო რასპონი აღნიშნავდა, რომ მეგრელებს აქვთ შემონახული სხვა საეკლესიო საიდუმლოებები, მაგრამ იმდენი შეცდომით, რომ უკეთესი იქნებოდა არ ჰქონოდათ საერთოდ.

  1

• 1684 წლის 6 ოქტომბერს წიფურიის მისიაში დაბრუნებული გაეტანო რასპონი აღნიშნავდა, რომ მეგრელები კვირაში სამჯერ ან ოთხჯერ იცხებდნენ ზეთს, სპეციალური ჭურჭლის გარეშე და ძალიან ჯანმრთელები.

  1

• 1684 წლის 6 ოქტომბერს წიფურიის მისიაში დაბრუნებული გაეტანო რასპონი აღნიშნავდა, რომ წმინდა ევქარისტიას (თუ შეიძლება ითქვას, რომ აკურთხებენ) ატარებენ მღვდელმსახურები, რომლებსაც კანდელაკს უწოდებენ, ისინი მუდმივად თან ატარებენ მას ყოველგვარი პატივისცემის გარეშე ტყავის ჩანთაში და როდესაც გარკვეული დრო გავა, აძლევენ ძაღლებს საჭმელად.

  1

• 1684 წლის 6 ოქტომბერს წიფურიის მისიაში დაბრუნებული გაეტანო რასპონი აღნიშნავდა, რომ მეგრელები კარგად აფორმებენ ქორწინებას და მას გვირგვინს უწოდებენ, მაგრამ ხშირად მოჰყავთ ცოლად ჩვილებიც და ოთხი ან ხუთი წლის შემდეგ უარს ამბობენ მათზე და ქორწინდებიან სხვაზე. იშვიათად ხდება, რომ მათ ერთდროულად ჰყავდეთ ორი ცოლი.

  1

• 1684 წლის 6 ოქტომბერს წიფურიის მისიაში დაბრუნებული გაეტანო რასპონი აღნიშნავდა, რომ მეგრელები ძალიან მოტყუებულნი არიან თავიანთ სარწმუნოებაში, რადგან ქრისტიანობის არსი სხვა არაფერი ჰგონიათ, თუ არა ღორის ხორცის ჭამა და მირონის რწმენა. რა არის ეს მირონი, ვერც ისინი და ვერც თავად რასპონი ვერ ხსნიან. ის აგრძელებს და აღწერს, თუ როგორ აკურთხებს კათალიკოსი შავ ნივთიერებას, რომელსაც ისინი ისე სიგიჟემდე აფასებენ, რომ შუბლზე იცხებენ და ამტკიცებენ, რომ ამ ნივთიერების წყალობით ისინი უფრო მჭიდროდ უკავშირდებიან ერთმანეთს, ვიდრე მამები შვილებს, ძმები და დებს. მირონცხებულის შთამომავლები არ ქორწინდებიან მის შთამომავლებთან, ვინც ეს მირონი სცხო შვიდი თაობის განმავლობაში.

  1

• 1684 წლის 6 ოქტომბერს წიფურიის მისიაში დაბრუნებული გაეტანო რასპონი აღნიშნავდა, რომ მეგრელები ასევე მიიჩნევენ, რომ ქრისტიანობის არსებითი ნაწილია წელიწადში ოთხჯერ მარხვა, ანუ 40-დღიანი ქრისტეს შობის საპატივცემულოდ, მეორე 48-დღიანი, რომელსაც ისინი უწოდებენ დიდს, მესამე - პეტრე და პავლე მოციქულთა საპატივცემულოდ, რომელიც იწყება ყოვლადწმიდა სამების დღესასწაულის შემდეგ ორშაბათს, ზემოხსენებულ მოციქულთა დღემდე და უკანასკნელი ყოვლადწმიდა ღვთისმშობლის მიძინების პატივსაცემად, რომელიც იწყება პირველი აგვისტოდან 15 აგვისტოს გამოკლებით. დიდსა და მარიამობის მარხვას ისინი იმდენად მკაცრად და ზუსტად იცავენ, რომ თავს იკავებენ თევზისგანაც. მხოლოდ რამდენიმე დღესასწაულზე ჭამენ თევზს: წმიდა ხარების, ფერისცვალების, რომელსაც ისინი ეძახიან ელიებას და პალმის, რომელსაც ისინი უწოდებენ ბაიებას.

  1

• 1684 წლის 6 ოქტომბერს წიფურიის მისიაში დაბრუნებული გაეტანო რასპონი აღნიშნავდა, რომ ბევრი მეგრელი დიდი მარხვის პირველ და ბოლო კვირას არაფერს მიირთმევს, გარდა შეუნელებელი მცენარეული საკვებისა, და ისიც იმდენად მცირე რაოდენობით, რომ ხშირად ისე სუსტდებიან, რომ საჭიროა ძალით პირში საჭმლის ჩადება, რათა სული არ განუტევონ; და მაინც იმდენად უგუნურები არიან, რომ ის უფრო წმინდანად ითვლება, ვინც უფრო მეტად მარხულობს.

  1

• 1684 წლის 6 ოქტომბერს წიფურიის მისიაში დაბრუნებული გაეტანო რასპონი აღნიშნავდა, რომ მისიონერები, სკანდალისაგან თავის დასაღწევად, იგივე მარხვებს ინახავენ, რასაც მეგრელები და ასევე, თევზისგან შეძლებისდაგვარად თავს იკავებენ.

  1

• 1684 წლის 6 ოქტომბერს წიფურიის მისიაში დაბრუნებული გაეტანო რასპონი აღნიშნავდა, რომ ხანგრძლივი მარხვების გარდა, მეგრელები მარხულობენ სხვა დღეებში, მათ შორის ყველაზე მკაცრი მარხვა აქვთ ნათლისღების წინა დღეს, რომელსაც ისინი ეძახიან სკარის სკორტიას, და ამას, როგორც ამბობენ, აკეთებენ იმ მოვლენის გასახსენებლად, როდესაც წმინდა ოჯახი ჰეროდეს ბარბაროსობისგან თავის დასაღწევად ეგვიპტეში გაიქცნენ. ამბობენ, რომ როდესაც ღვთისმშობელი და წმინდა იოსები ჯარისკაცს შეხვდნენ, ჩვილი იესო ბაღში დამალეს, სადაც კომბოსტო და თალგამი იყო და ზედ კალათა დააფარეს, ამიტომ ისინი თავს არიდებენ ხორცის, კომბოსტოსა და თალგამის ჭამას იმ დღეს.

  1

• 1714 წელს სააფრანგეთის მთავრობა სულხან-საბა ორბელიანს დაჰპირდა, რომ რომის პაპი თუ გადაწყვეტდა, სამეგრელოში მისიონერებს გაგზავნიდა.

  2

• 1714 წელს სულხან-საბა ორბელიანის რომში ყოფნის დროს გადაწყვეტილი არ იყო, რომელი მისიონერები უნდა გაეგზავნათ სამეგრელოში.

  1

• 1715 წელს რომიდან პარიზში მყოფ სამისიონერო კონგრეგაციას დაავალეს სამეგრელოში და მის გარეშე პროვინციებში გაეგზავნათ იმდენი მღვდელი, რამდენიც საჭირო იქნებოდა. საფრანგეთის მეფეს უნდა გაეღო მისიონერების შენახვის ყველა ხარჯი. ლუდოვიკომ თვდაპირველად ამისთვის წელიწადში ათასი სკუდი გამოყო.

  1

• 1715 წელს რომის პაპმა სულხან-საბა ორბელიანს აცნობა სამეგრელოში გასაგზავნი მისიონერების დანიშვნის შესახებ და სთხოვა მას, დახმარებოდა მისიონერებს კათოლიკური სარწმუნოების გავრცელებაში.

  2

• 1715 წლის 7 მაისს კლემენტი XI-მ სამეგრელოს კათალიკოსს, გრიგოლ II-ს, მისწერა სამეგრელოსა და მის გარეშე პროვინციებში გასაგზავნად მისიონერების დანიშვნის შესახებ და სთხოვა მას, დახმარებოდა მისიონერებს კათოლიკური სარწმუნოების გავრცელებაში.

  2

• 1715 წელს სულხან-საბა ორბელიანი კონსტანტინეპოლში უცდიდა სამეგრელოში წასაყვან მისიონერებს, რომელთა გაგზავნის ხარჯი საფრანგეთის მთავრობამ იკისრა.

  1

• 1715 წელს სანამ პატრი ივანე რიშარდი სპარსეთში წავიდოდა ვახტანგ მეექვსის გასათავისუფლებლად და სანამ სამეგრელოში მისიონერებს გაგზავნიდნენ, საფრანგეთის მეფე ლუდოვიკო მეთოთხმეტე გარდაიცვალა.

  3

• 1715 წელს სპარსეთში ვახტანგ VI-ის გასათავისუფლებლად ელჩის, ხოლო სამეგრელოში მისიონის გაგზავნა მხოლოდ გადაწყვეტილი იყო და დაწყებული არ იყო ეს პროცესი ლუდოვიკეს სიცოცხლეში. მეფის გარდაცვალების შემდეგ საფრანგეთის მთავრობამ სხვადასხვა გარემოების გამო ყურადღება აღარ მიაქცია და ეს ყველაფერი დაპირებად დარჩა.

  2

• 1715 წელს ლუდოვიკე მეთოთხმეტის გარდაცვალების შემდეგ, სულხან-საბა ორბელიანი მიხვდა, რომ კონსტანტინეპოლში მოცდას აზრი არ ჰქონდა, ვახტანგის გათავისუფლება და სამეგრელოში მისიონის გაგზავნა გადაიდო. იგი დაღონებული დაბრუნდა სამშობლოში.

  3

• მიქელ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ არ ჩანს საფრანგეთიდან სამეგრელოში გაიგზავნენ თუ არა მისიონერები.

  1

• კაპუცინელმა მისიონერმა, ფრატე ანდრია და ნარნიმ, პროპაგანდა ფიდეს მისწერა, რომ იგი, რუფინო და სუპინო და ჯოვანი და კრემონა სამეგრელოდან იტალიაში გაბრუნდნენ. რუფინო და სუპინო დარჩა კორფუზე, ჯოვანი და კრემონა ჩავიდა რომში პროპაგანდა ფიდეს კარდინალებისთვის ანგარიშის ჩასაბარებლად და მათგან ახალი ბრძანებების მისაღებად.

  
  

  3

• 1786 წლის 16 დეკემბერს პროპაგანდა ფიდემ პატრ ანდრიას მისწერა და სამეგრელოში 2 მისიონერის გაგზავნისთვის მადლობა გადაუხადა.

  1

• ჯუზეპე ანტონიო რომანოს მიერ პროპაგანდა ფიდეს კარდინალებისადმი წარდგენილ ანგარიშში ასახულია გურიისა და სამეგრელოს მისიების მდგომარეობა.

  1

• 1676 წლის 1-ელ იანვარს ჯუზეპე ანტონიო რომაელმა თბილისიდან პროპაგანდა ფიდეს მისწერა, რომ სანამ თურქეთსა და სპარსეთს შორის ომი დაიწყებოდა და მშვიდობა იყო, პატრები გორის მისიონს არ დათმობდნენ, ან სამეგრელოში გადავიდოდნენ. 

  1

• 1647 წლის 21 აგვისტოს არქანჯელო ლამბერტის შედგენილ რელაციონეში აღნიშნულია, რომ ოდიშის სამეფოში ვერ მოხერხდა იმ ნაყოფის მიღება, რომელიც პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას სურდა, მაგრამ მახლობელი ხალხების (სვანები, ჩერქეზები, ალბანელები, თურქები, ყალმუხები) იმედი მაინც ჰქონდათ.

  1

• ჯუზეპე ანტონიო რომაელმა თბილისიდან პროპაგანდა ფიდეს მისწერა, რომ საქართველოს საზღვრები აზიაში შავი ზღვიდან, ფაზისიდან იწყება სამეგრელოში და მიუყვება კასპიის ზღვამდე მთებს შორის დიდ და მცირე სომხეთის საზღვარს.

  1

• 1680 წლის 22 იანვარს კონსტანტინეპოლიდან სპიგას ეპისკოპოსმა გასპარიმ პროპაგანდა ფიდეს კარდინალებს შეატყობინა, რომ გურიის მისიისთვის გამწესებული 2 პადრე, სამეგრელოს მთავრის დიდებულების მიერ ქონების წართმევის შემდეგ, მივიდნენ მასთან კონსტანტინეპოლში და მზადყოფნა გამოთქვეს, რომ ისევ ემსახურებოდნენ წმინდა საყდარს. მისიონერებმა აღნიშნეს, რომ სამეგრელოში ფულისა და წამლების გარეშე ვეღარ დაბრუნდებოდნენ.

  
  

  1

• 1680 წლის 31 იანვარს რუფინო და სუპინოს მიერ კონსტანტინეპოლიდან პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციის კარდინალებთან გაგზავნილ წერილში საუბარია სამეგრელოს თეატინელთა ჰოსპიტალში მომხდარზე. ავტორი სთხოვდა, კონნსტანტინეპოლში კორფუს არქიეპისკოპოსის მისამართზე კარდინალებს მათი გადაწყვეტილების შესახებ მიეწერათ.

  
  

  1

• 1677 წლის 12 დეკემბერს ჯუზეპე ანტონიო რომაელმა თბილისიდან პროპაგანდა ფიდეს მისწერა, რომ გურია სამეგრელოს მეზობლად მდებარეობდა. სამეგრელოში სხვა ენაზე საუბრობდნენ. ის თბილისიდან 10 დღის და თეატინელთა სახლიდან 3 დღის დაშორებით იყო.

  1

• 1681 წლის 12 ოქტომბერს გაეტანო ტურკომ სამეგრელოდან პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას სამეგრელოს მთავრის გარდაცვალებისა და მისი მემკვიდრის ტყვეობის შესახებ შეატყობინა.

  
  

  1

• 1687 წლის 23 მარტს რავენაში დაწერილ წერილში გაეტანო რასპონი დაწვრილებით აღწერს გიორგობის დღესასწაულზე სამეგრელოში არსებულ ტრადიციას.

  1

• 1687 წლის 23 მარტს რავენაში დაწერილ წერილში გაეტანო რასპონი წერს, რომ სამეგრელოში გიორგობის დღესასწაულზე ეკლესიაში ხარი მიჰყავდათ. იმის მიხედვით, აღმოსავლეთისკენ გაიხედავდა ხარი თუ დასავლეთისკენ, უფლისწული და მთელი სამღვდელოება ასკვნიდა, როგორი წელი იქნებოდა.

  1

• 1687 წლის 23 მარტს რავენაში დაწერილ წერილში გაეტანო რასპონი წერს, რომ სამეგრელოში გიორგობის დღესასწაულზე ეკლესიაში ხარი მიჰყავდათ. უფლისწული ხარს ხმლით ყელს ჭრიდა და შემდეგ ცხოველს რიტუალურად ჩაცმული სასულიერო პირი კლავდა. ხორცის ნაწილი საშობაო სუფრისთვის საქართველოს უფლისწულებს ეგზავნებოდათ. დარჩენილ ხორცს იქ მყოფ ხალხს უნაწილებდნენ.

  1

• 1686 წლის 19 მაისს გაეტანო ტურკომ და ჯუზეპე მარია ტორიჩელამ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას შეატყობინეს, რომ 7 წლიანი დევნილობის შემდეგ წიფურიას მისიაში დაბრუნება შეძლეს.

  2

• 1686 წლის 19 მაისს გაეტანო ტურკომ და ჯუზეპე მარია ტორიჩელამ სამეგრელოდან პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას შეატყობინეს, რომ მისიონერები თბილისში ომებით დაღლილ მეგრელებსა და სომხებს ნათლავდნენ.

  2

• 1686 წლის 19 მაისს გაეტანო ტურკოსა და ჯუზეპე მარია ტორიჩელას მიერ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციისადმი მიწერილ წერილში აღნიშნულია, რომ უფლისწულმა საქართველოდან გამგზავრებისას გაეტანო რასპონის სთხოვა, დაბრუნებულიყო ან გამოეგზავნა მისიონერები იტალიიდან.

  
  

  3

• 1626 წლის 4 მაისს ქართლში ხუთმა თეატინელმა მისიონერმა დააარსა მისია. 1634 წელს ლევან II დადიანმა ეს მისიონრები სამეგრელოში მიიწვია. მათ წიფურიაში ეკლესია და საცხოვრებელი გადასცა ყმა-გლეხებით.

  
  

  1

• 1635 წლის 19 იანვარს პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციამ პადრე პიეტრო ავიტაბილეს თხოვნისთ სამეგრელოს სამეფოში მისიის გასაფართოებლად ახალი მოსიონერების გამოგზავნა გადაწყვიტა.

  
  

  1

• 1642 წელს ლევან II დადიანმა მისწერა ურბანო VIII-ს და გაატანა პადრე ჯუზეპე ჯუდიჩეს ორ ახალგაზრდასთან ერთად. ეს ახალგაზრდები პაპმა ურბანოში გაგზავნა სასწავლებლად.

  
  

  3

• 1645 წლის 23 იანვარს პაპმა ურბანო VIII-მ ლევან II დადიანს საპასუხო წერილი გამოუგზავნა.

  
  

  2

• 1660 წლის 27 ივლისს პადრე კლემენტე გალანომ მისიის სხვა ორდენისთვის გადაცემა ითხოვა. 1661 წლის 5 აპრილის დეკრეტით ქართლის მისია კაპუცინელებს გადასცეს, სამეგრელოსი კი – თეატინელებს დაუტოვეს.

  
  

  1

• 1661 წლის 5 აპრილის დეკრეტით ქართლში პადრე ბონავენტურა და სორენტო დაინიშნა პრეფექტად ექვსი მისიონერით. მას სამეგრელოში მოღვაწეობის უფლებაც დაუტოვეს.

  
  

  1

• 1673 წელს პადრე ძამპიმ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას სამეგრელოში თურქთა შემოსევისა და მისიონერთა გაქცევის შესახებ შეატყობინა.

  
  

  1

• სამეგრელოში პრეფექტი ანდრეა ბორომეო ერთ მისიონერთან ერთად იყო დარჩენილი, 1661 წლის 5 აპრილის დეკრეტით იგი პადრე ძამპიმ შეცვალა.

  
  

  2

• 1682 წელს მისიონერები ატყობინებდნენ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას, რომ სამეგრელოს სამეფოზე თავდასხმების გამო აღარ ჰქონდათ საცხოვრებელი და უფლისწულთან ერთად ცხოვრობდნენ ციხე-სიმაგრეში, მისიის სავალალო მდგომარეობის ასახსნელად პადრე გაეტანო რასპონი გაგზავნეს რომში.

  
  

  1

• პადრე გაეტანო რასპონიმ სამეგრელოს ხალხის წეს-ჩვეულებების შესახებ სრული რელაციონე გადასცა პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას.

  
  

  2

• პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციის კარდინალებმა 1687 წლის 17 თებერვალს სამეგრელოში ორი მისიონერის გაგზავნა დაადგინეს და 3 თებერვალს გაეტანო რასპონის საგზალი გადასცეს დასაბრუნებლად.

  
  

  
  

  1

• 1689 წელს პრეფექტმა გაეტანო ტურკომ და პადრე ტორიჩელამ აცნობეს პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას, რომ მხოლოდ ორნი იყვნენ დარჩენილნი სამეგრელოს მისიაში და უფლისწული გამგზავრების უფლებას არ აძლევდათ. გაქცევის შემთხვევაში კი სიკვდილით დასჯა ელოდათ.

  
  

  2

• 1689 წლის 17 ივნისს გაგზავნეს სამეგრელოში ენრიკო კლოსენი და გაეტანო კავაცა. პადრე გაეტანო ტურკოს უნდა დაეტოვებინა მისია, რადგან უამრავი უბედურება გადახდა თავს, მათ შორის, 4 წლის განმავლობაში დატყვევებულიც კი ჰყავდა იმერეთის უფლისწულს.

  
  

  3

• 1692 წლის 26 აგვისტოს პადრე გაეტანო კავაცამ შეატყობინა პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას სამეგრელოს მისიის სავალალო მდგომარეობის შესახებ და სთხოვა, ან ტრაპიზონში გაემწესებინათ ბაბილონის ეპისკოპოსის, პადრე პიდუს, სამსახურში ან სპარსეთის გავლით ინდოეთის მისიაში, გოაში გაეგზავნათ.

  
  

  2

• 1692 წლის 17 ნოემბერს პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციის მიღებული გადაწყვეტილებით პრეფექტი გაეტანო ტურკო, გაეტანო კავაცა, ვიცე-პრეფექტი ჯუზეპე მარია ტორიჩელა და ენრიკე კლოზენი სამეგრელოს მისიაში დარჩნენ.

  
  

  4

• 1692 წელს ჯუზეპე მარია ტორიჩელა ვიცე-პრეფექტი იყო.

  
  

  1

• 1692 წელს პადრე გაეტანო ტურკო პრეფექტი იყო.

  
  

  1

• 1707 წელს პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციამ მიიღო პრეფექტ გაეტანო ტურკოს წერილი, რომელიც გარდაცვლილი ეგონათ. იგი ატყობინებდა, რომ მარტო იყო დარჩენილი სამეგრელოს მისიაში და მისი მდგომარეობა სავალალო იყო.

  
  

  1

• 1710 წელს თბილისის მისიის პრეფექტს აცნობეს, რომ პადრე გაეტანო ტურკო, რომელიც 1678 წლის შემდეგ ყოველგვარი დახმარების გარეშე დარჩა, ეკლესიას განუდგა და ცოლი შეირთო.

  
  

  1

• 1626 წლის 4 მაისს პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციამ 5 თეატინელი მისიონერით დააარსა საქართველოს მისია. 1634 წელს სამეგრელოს მთავარმა ლევან დადიანმა მიიწვია ისინი. 1661 წლის 5 აპრილს მისიის კაპუცინელებისთვის გადაცემა გადაწყდა.

  
  

  1

• სამეგრელოს უფლისწულმა, ლევან დადიანმა, კათოლიკეებს შვიდი სახლი მისცა.

  
  

  1

• სამეგრელოს უფლისწულმა, ლევან დადიანმა, ტყვეების უცნობებზე გაყიდვა სასტიკად აკრძალა.

  
  

  1

• ავტორმა პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციის კარდინალებს შეატყობინა, რომ შეესწრო გურიისკენ მიმავალ გზაზე, სამეგრელოში თეატინელთა მიერ მოწყობილ ჰოსპიცში, სამეგრელოს მთავრის მინისტრებმა ამალასთან ერთად როგორ მიიტაცეს მიცვალებული პრეფექტისა და მისიის ქონება. მომხდარის შემდეგ ავტორი რუფინო და სუპინოსთან ერთად კონსტანტინეპოლის გავლით იტალიაში დაბრუნდა.

  
  

  1

• დაკავშირებული პირები 60
• • არქანჯელო ლამბერტი
  • ჯუზეპე ჯუდიჩე
  • ლევან II დადიანი
  • მანუჩარ მამიას ძე დადიანი (მანუჩარ I)
  • გიორგი I ლიპარტიანი (მამიას ძე დადიანი)
  • ნესტან-დარეჯან ჭილაძე
  • პაპუნა
  • იესე (იოსებ) მანუჩარის ძე დადიანი
  • სიმონ მამიას ძე გურიელი (სიმონ II)
  • მალაქია ქაიხოსროს ძე გურიელი (მალაქია II)
  • შედან ჭილაძე
  • გიორგი ბაგრატის ძე ბაგრატიონი (გიორგი II)
  • ალექსანდრე გიორგის ძე ბაგრატიონი (ალექსანდრე III)
  • მამია გიორგის ძე გურიელი (მამია II)
  • ვახტანგ I გურიელი
  • ქაიხოსრო ვახტანგის ძე გურიელი (ქაიხოსრო I)
  • ვამეყ გიორგის ძე ლიპარტიანი (ვამეყ III დადიანი)
  • სეტემან შარვაშიძე (შარაშია)
  • ლუი გრანჟე
  • თეიმურაზ დავითის ძე ბაგრატიონი (თეიმურაზ I)
  • აბას I (შაჰ-აბას დიდი)
  • ნიკიფორე ირბახი (ნიკოლოზ ჩოლოყაშვილი–ირუბაქიძე)
  • ბარძიმ ვაჩნაძე
  • კრისტოფორო კასტელი
  • გიორგი III ( გიორგი კონსტანტინეს ძე ბაგრატიონი)
  • გაეტანო ტურკო
  • ჯუზეპე მარია ტორიჩელა
  • საუსტან შარაშია (შერვაშიძე, შარვაშიძე, ჩაჩბა)
  • მურზაყან ამაძაბაია
  • ლევან IV დადიანი
  • ანიკე ქორთუა
  • კოთია
  • ალიბარდიანო
  • გიორგი ჩიქოვანი (ჩიქვანი)
  • გაეტანო (ბიაჯო) რასპონი
  • ლევან III დადიანი
  • სარეხ შარაშია (შერვაშიძე, შარვაშიძე, ჩაჩბა)
  • სულხან ვახტანგის ძე ორბელიანი (სულხან-საბა)
  • კლემენტ XI (ჯოვანი ფრანჩესკო ალბანი)
  • ლუი XIV დე ბურბონი
  • გრიგოლ II (გრიგოლ ბეჟანის ძე ლორთქიფანიძე)
  • ივანე რიშარდი
  • ვახტანგ VI (ვახტანგ ლევანის ძე ბაგრატიონი)
  • ალექსანდრე პეტრეს ძე თამარაშვილი (მიხეილ თამარაშვილი, მიქეილ თამარათი)
  • ანდრია და ნარნი
  • რუფინო და სუპინო
  • ჯოვანი და კრემონა
  • ანდრია
  • ჯუზეპე ანტონიო რომანო
  • გასპარი (გასპარინი)
  • პიეტრო ავიტაბილე
  • ურბანო VIII (მაფეო ბარბერინი)
  • კლემენტე გალანო
  • ბონავენტურა და სორენტო
  • ჯუზეპე მარია ძამპი
  • ანდრეა ბორომეო
  • მამუკა (ბუსლახ) ახვლედიანი
  • ენრიკო კლოსენი
  • გაეტანო კავაცა
  • პიდუ