საქართველოს კათოლიკური მისიების პროსოპოგრაფიული ბაზა : საქართველო

ფრანჩესკო მარია და პიაცა და ჯუზეპე და მაცანო წერენ, რომ მხოლოდ ორი წიგნი დარჩათ მედიცინისა და ქრისტიანული დოქტრინის შესახებ, ასევე ესკიზი, ცეცხლის ტომარა, ცეცხლის ღილი, ორი სისხლის ლანცეტი და ზოგიერთი წამლის ნარჩენები.

2

1926 წელს იტალიელი მისიონერი, თეატინელი ბერი, პიეტრო დონ ავიტაბილე საქართველოში ჩამოვიდა.

1

1926 წელს თეატინელი ბერი ფრანჩესკო დაპრილე საქართველოში ჩამოვიდა.

1

1926 წელს თეატინელი ბერი ჯაკომო დი სტეფანო საქართველოში ჩამოვიდა.

1

XVII საუკუნის 30-იან წლებში იტალიელი მისიონერი, თეატინელთა ორდენის წევრი, დონ კრისტოფორო დე კასტელი საქართველოში ჩამოვიდა.

1

1778 წლის 22 აგვისტოს შირაზისკენ მიმავალ მოგზაურ ჟან კოპარის ქარავანს ყაჩაღები დაესხნენ, მან, მისმა ერთმა მსახურმა და თანმხლებმა სომეხმა გაქცევით უშველეს თავს და 9 საათიანი ცხენების ჭენების შემდეგ საქართველოს საზღვრებს მიუახლოვდნენ.

1

1628-1654 წლებში დონ კრისტოფორო დე კასტელი საქართველოში მისიონერულ მოღვაწეობას ეწეოდა. ის აკეთებდა ჩანახატებს საქართველოს შესახებ, რომლებიც თავისი მინაწერებით დღეს XVII საუკუნის საქართველოს შესახებ მნიშვნელოვან ინფორმაციას მოიცავს.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანახატები საქართველოზე სხვადასხვა დროს გამოქვეყნდა თამარაშვილის, ალენისა და ლენგის ნაშრომებში.

4

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანახატებში წარმოდგენილია თეიმურაზ პირველის, გიორგი სააკაძის, ნიკოლოზ ირბახის, გურიის, სამეგრელოს, აფხაზეთის, სვანეთის, ჩერქეზეთის და ა. შ. მთავრების დღემდე უცნობი სურათები.

4

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანახატებში წარმოდგენილია ქართული ხელოსნობის, მიწათმოქმედების, ჩაცმულობის, მშენებლობის პროცესებისა და ცეკვების ამსახველი ჩანახატები, სიმღერის ტექსტები და გამოთქმათა დაწერილობანი.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელი თავის ჩანახატებს კომენტარებს უკეთებდა ლათინურ, ბერძნულ, იტალიურ, სირიულ, ებრაულ, სპარსულ, თურქულ, ქართულ ენებსა და სიცილიურ ან მეგრულ დიალექტებზე.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანახატები თეათინელების მონასტერში იყო მივიწყებული და განადგურება ელოდა, ბიბლიოთეკარ პატრ და მარცოს წიგნსაცავში რომ არ შეენახა.

2

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ნახატების დიდი ნაწილი დაკარგულია, როგორც ავტორი აღნიშნავს, ყველაზე ლამაზი ნახატების ერთი ტომი მას რომიდან პალერმოში მიმავალს გემიდან გადავარდნია.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ნახატებით სარგებლობდა ნიკოლოზ ბერძენიშვილი XVII საუკუნის დასავლეთ საქართველოს სოციალურ-პოლიტიკური ცხოვრების განხილვისას.

2

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელს დახატული აქვს პოეტ ვომინიჯა ბერიძისა და მხატვარ როდამ მიქელაძის პორტრეტები.

3

1626 წელს პიეტრო დელა ვალეს ინიციატივით საქართველოში გასაგზავნი მისიონერები თეატინელთა ორდენიდან შეარჩიეს.

1

1626 წელს პიეტრო დელა ვალეს რჩევით იტალიიდან საქართველოში მისიონერები ორ ჯგუფად უნდა გამგზავრებულიყვნენ. I ჯგუფში პიეტრო ავიტაბილე, ფრანჩესკო დე აპრილე და ჯაკომო დი სტეფანო შედიოდნენ, II-ში – ჩელზო ფილიმეო და ბატისტა კარაჩოლი.

6

1626 წლის 23 ივლისს თეატინელი მისიონერები პიეტრო ავიტაბილე, ფრანჩესკო დე აპრილე, ჯაკომო დი სტეფანო, ჩელზო ფილიმეო და ბატისტა კარაჩოლი საქართველოში წამოვიდნენ. მათ საქართველოს მეფე-მთავრებთან და მღვდელმთავრებთან პაპის წერილები მოჰქონდათ.

5

1626 წელს საქართველოში მომავალი თეატინელი მისიონერებიდან ჩელზო ფილიმეო ავადმყოფობის გამო სიცილიაში დარჩა.

1

1628 წლის ივლისში საქართველოში ჩამოსულ თეატინელებს, პიეტრო ავიტაბილესა და ჯაკომო დი სტეფანოს, თეიმურაზ I-მა პატარა საცხოვრებელი სახლი და ეკლესია მისცა.

3

1628 წელს საქართველოში ჩამოსულმა მისიონერებმა პიეტრო ავიტაბილემ და ჯაკომო დი სტეფანომ მალევე დაიწყეს ქართული ენის სწავლა. ისინი ერკვეოდნენ მედიცინაში, ამიტომ მალე დაუახლოვდნენ ადგილობრივ მოსახლეობასა და სამეფო ოჯახს.

2

1625 წელს, როდესაც ანტიოსმალური კოალიცია იქმნებოდა, ევროპა საომრად ემზადებოდა და საფრანგეთის ინტერესების დამცველი ჯოზეფ კაპუჩინი ესპანეთის მეფესა და რომის პაპს, ურბანო VIII-ს, „წმინდა“ ლაშქრობის აუცილებლობაში არწმუნებდა, იტალიელი მისიონერები საქართველოში წამოსასვლელად ემზადებოდნენ.

2

1632 წლის 7 ივლის პიეტრო ავიტაბილე მეორედ ჩამოვიდა საქართველოში. მას თან ახლდა 6 თეატინელი ბერი – ჯერონიმე კარაფა, კრისტოფორო კასტელი, ჯუსტო პრატო, ანტონიო ჯარდინა, სერაფინო ფილინჯერი, კლაუდიო.

7

1658 წელს ლევან დადიანის გარდაცვალების შემდეგ თეატინელთა მისია საქართველოში დასრულდა. კასტელი და ლამბერტი იტალიაში დაბრუნდნენ, დანარჩენი ბერები გარდაიცვალნენ.

3

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანახატებში წარმოდგენილია გართობა-თამაშების, ნადირობის, ქეიფის, ქორწილის, ქელეხისა და სხვა ქართული წეს-ჩვეულებების აღწერა.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელი აღწერს ქართველების მიერ ცხენბურთის თამაშს და წერს, რომ ეს თამაში ქართველების ბუნებრივი სიმკვირცხლის გამოხატულებაა.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელი თავის ჩანაწერებში ქართველებს ქეიფის მოყვარულ ხალხს უწოდებს. მისი აზრით, ქართველებს დალევა დიდ ვაჟკაცობად მიაჩნიათ. კასტელის ერთ ნახატს, რომელზეც რამდენიმე კაცია ფიალებით ხელში გამოსახული აწერია: „ვჭამოთ და ვსვათ, საიქიოს ვინ იცის, სად წავალთ“.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელი თავის ჩანაწერებში წერს, რომ ქართველები ქალების სადღეგრძელოს მათ წინ მუხლმოყრილნი ჭიქებით, თასებით, ყანწებით და ზოგჯერ ქალის ფეხსაცმლითაც სვამენ.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელი თავის ჩანაწერებში აღნიშნავს, რომ ქართველები ძალიან თავაზიანები არიან უცხოელი სტუმრებისადმი.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელი თავის ჩანაწერებში წერს, რომ ქართველი ქალები სუფრასთან ძალიან თავშეკავებულები არიან და არასოდეს სვამენ დიდი რაოდენობით სასმელს.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელი თავის ჩანაწერებში წერს, რომ საქართველოში ნადიმზე ქალების სადღეგრძელოს ეპისკოპოსებიც კი მათ წინაშე მუხლმოყრილნი სვამენ.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელი თავის ჩანაწერებში ქალების შესახებ არქიეპისკოპოსის აზრს გადმოგვცემს. არქიეპისკოპოსის აზრით, უქალებოდ ქვეყანა არაფერი იქნებოდა, მათ გარეშე არ არსებობს კმაყოფილება, რადგან მთელი საქართველო გრძნობას არის აყოლილი.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერებში ქართველი ქალები ამორძალებს არიან შედარებულნი, რომელნიც სპარსელების წინააღმდეგ იარაღასხმულნი იბრძვიან და მამაკაცებს არ ჩამოუვარდებიან ცხენით ჯირითში.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანახატებში ვხვდებით თეიმურაზ I-ის მეუღლის, დედოფალ ვარდისფერას პორტრეტს, მინაწერით: „ეს იყო ქვეყანაზე მეორე ელენე, რომელმაც თავისი უჩვეულო სილამაზითა და ტრაგიკული თავგადასავლით დიდი უბედურება დაატეხა კახეთის სამეფოს“.

3

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით იბერიის სამეფო აღმოსავლეთით თავრიზამდე, სამხრეთით ტრაპიზონამდე, დასავლეთით არზრუმამდე და ჩრდილოეთით აფხაზეთამდე ვრცელდებოდა.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით იბერიის სამეფო ისე შეავიწროვეს, რომ მისი საზღვრები შავსა და კასპიის ზღვებს შორის თავსდებოდა.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით იბერიის სამეფო ოთხი ნაწილისგან შედგებოდა, მეფის მფლობელობაში მყოფ დანარჩენ ტერიტორიას კოლხეთი ეწოდებოდა, რომელიც ძალიან განსხვავდებოდა იბერიისგან.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით, იბერიის მეფეს 5 ვაჟი ჰყავდა. მან თავისი პირველი ვაჟი ქართლის მმართველად დანიშნა, მეორე – იმერეთის, მესამე კახეთის, მეოთხე – გურიის და მეხუთე – კოლხეთის. მიღებული სამფლობელოებიდან უმცროს შვილებს ცენტრისთვის ხარკი უნდა ეხადათ.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით სპარსეთის მეფე შაჰ-აბასმა გადაწყვიტა, დაესაჯა მოხარკეები, რომლებიც ხარკს აღარ იხდიდნენ, მათ შორის საქართველოც.

2

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით შაჰ-აბასის შემოსევის შემდეგ თეიმურაზ მეფე ძალიან დადარდიანდა და გადაწყვიტა სპარსეთში შეთანხმების მისაღწევად დედამისი, ქეთევან დედოფალი გაეგზავნა.

2

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით შაჰ-აბასს ქეთევან დედოფალი ძალიან მოეწონა და სარწმუნოების დათმობის სანაცვლოდ სპარსეთის სამეფო გვირგვინის მიღება შესთავაზა.

1

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით შაჰ-აბასის წინადადებაზე დაეთმო სარწმუნოება და სპარსეთის დედოფალი გამხდარიყო, ქეთევან დედოფალმა განაცხადა, რომ სარწმუნოებისა და სათნოების დათმობას ათასჯერ სიკვდილი ერჩია.

3

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით შაჰ-აბასმა ქეთევან დედოფლისგან უარის მიღების შემდეგ ბრძანა, იქამდე გაეშოლტათ დედოფალი ვიდრე სულს არ დალევდა.

3

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით ქეთევან დედოფლის მოწამეობრივი სიკვდილის შეტყობის შემდეგ თეიმურაზ I-მა შაჰ-აბასის წინააღმდეგ გაილაშქრა, მაგრამ დამარცხდა.

4

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით, განჯის მთავარმა მაჰმადიანმა დაუდ-ხანმა თეიმურაზ I შაჰ-აბასის წინააღმდეგ აჯანყების მოწყობაზე დაითანხმა.

4

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით შაჰ-აბასმა აჯანყებული თეიმურაზ I-ისა და დაუდ-ხან განჯელის წინააღმდეგ საბრძოლველად 300 000 ჯარისკაცი გამოგზავნა, რომლებსაც ორმაგ გადასახადს შეჰპირდა, თუ ბრძოლაში თავს გამოიჩენდნენ.

4

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით შაჰ-აბასმა აჯანყებული თეიმურაზ I-ისა და დაუდ-ხან განჯელის წინააღმდეგ საბრძოლველად საქართველოში წამოსული ჯარის სარდლად გამაჰმადიანებული ქართველი როსტომი დანიშნა.

5

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით შაჰ-აბასის ჯარმა როსტომის მეთაურობით მთელი იბერია ააოხრა. განჯა დაიკავა. განჯის მთავარმა დაუდ-ხანმა თურქეთს შეაფარა თავი.

4

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის ჩანაწერების მიხედვით შაჰ-აბასი დიდი სიხარულით დათანხმდა თეიმურაზ I-ის წინადადებას, მისი ქალიშვილი შეერთო ცოლად. ამ ქორწინების შემდეგ შაჰ-აბასსა და თეიმურაზს შორის მტრობა შეწყდა.

3

1626 წელს საქართველოში მომავალი თეატინელი მისიონერებიდან სიცილიაში ჩასვლის შემდეგ ბატისტა კარაჩოლის შესახებ ინფორმაცია აღარ მოიპოვება.

1

1766 წელს გოტჰოლდ ეფრაიმ ლესინგი ერეკლე II-ის შესახებ ლისაბონში გამოცემულ მეორე ბროშურაში წერდა, რომ 1766 წლის 25 მაისს თურქებსა და ქართველებს შორის მომხდარ ბრძოლაში ქართველებმა გაიმარჯვეს. მათ 10 000 თურქი მოკლეს და 40 000 – დაატყვევეს. კათოლიკეთაგან 2 000 დაიღუპა და 400 – დაიჭრა.

2

1706 წლის პროპაგანდის ერთი წერილიდან ჩანს, რომ კაპუცინმა პატრი ლავრენტი მილანელმა საქართველოში წამოსვლისას პროპაგანდას ოთხი ქართული ლექსიკონი და ოთხი ქართული კატეხიზმო სთხოვა.

1

მიქელ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ სულხან-საბა ორბელიანმა 1714 წლამდე, ევროპაში წასვლამდე დიდი ხნით ადრე, საქართველოშივე მიიღო კათოლიკური სარწმუნოება.

2

1713 წელს მისიონერ რიშარდის მიერ კონსტანტინეპოლიდან საფრანგეთში მინისტრ ტურსისთან მიწერილ წერილში აღნიშნულია, რომ სულხან-საბა ორბელიანმა მონაზვნად გახდომამდე თავის საკუთრებაში მყოფი ერთი დიდი პროვინცია თავის ძმებს დაუტოვა.

3

1713 წელს მისიონერ რიშარდის მიერ კონსტანტინეპოლიდან საფრანგეთში მინისტრ ტურსისთან მიწერილ წერილში აღნიშნულია, რომ სულხან-საბა ორბელიანმა აღზარდა ვახტანგ VI და მისი სახლობა, ამის გამო მამასავით უყვარდათ.

4

1713 წელს მისიონერ რიშარდის მიერ კონსტანტინეპოლიდან საფრანგეთში მინისტრ ტურსისთან მიწერილ წერილში აღნიშნულია, რომ სულხან-საბა ორბელიანმა რიშარდს ლუდოვიკესთან (ლუი XIV) წაყვანა სთხოვა.

4

1713 წელს მისიონერ რიშარდის მიერ კონსტანტინეპოლიდან საფრანგეთში მინისტრ ტურსისთან მიწერილ წერილში აღნიშნულია, რომ საქართველოში გამოვლისას დასავლეთ საქართველოს პატრიარქმა გრიგოლ II-მ შავ ზღვამდე გააცილა.

3

1713 წელს მისიონერ რიშარდის მიერ კონსტანტინეპოლიდან საფრანგეთში მინისტრ ტურსისთან მიწერილ წერილში აღნიშნულია, რომ დასავლეთ საქართველოს პატრიარქმა ბევრჯერ გამოთქვა კათოლიკურ ეკლესიასთან შეერთების სურვილი.

3

1713 წელს მისიონერ რიშარდის მიერ კონსტანტინეპოლიდან საფრანგეთში მინისტრ ტურსისთან მიწერილ წერილში აღნიშნულია, რომ დასავლეთ საქართველოს პატრიარქმა სთხოვა, გამოეგზავნა მისიონერები, რათა დაეყენებინა სამეგრელოში, იმერეთსა და აფხაზეთში.

3

1713 წელს მისიონერ რიშარდის მიერ კონსტანტინეპოლიდან საფრანგეთში მინისტრ ტურსისთან მიწერილ წერილში აღნიშნულია, დასავლეთ საქართველოს პატრიარქს სურდა, კათოლიკური სარწმუნოება გაევრცელებინა ჩერქეზებთან და სხვა მახლობელ პროვინციებში, სადაც წარმართები ცხოვრობდნენ.

3

1713 წელს მისიონერ რიშარდის მიერ კონსტანტინეპოლიდან საფრანგეთში მინისტრ ტურსისთან მიწერილ წერილში აღნიშნულია, რომ სულხან-საბა ორბელიანმა ურჩია დასავლეთ საქართველოს პატრიარქს, რომ მათთვის საფრანგეთში გაეყოლებინათ დავით მონაზონი, რათა შემდგომ რიშარდის გამოგზავნილ მისიონერებს უკან გამოჰყოლოდა.

3

1713 წელს მისიონერ რიშარდის მიერ კონსტანტინეპოლიდან საფრანგეთში მინისტრ ტურსისთან მიწერილ წერილში აღნიშნულია, რომ სულხან-საბა ორბელიანის რჩევით ერთი მარტივი გზა იპოვეს ვაჭარი ფრანგებისთვის, რომლებიც კონსტანტინეპოლიდან შავი ზღვით სპარსეთსა და საქართველოში გადაწყვეტდნენ წასვლას.

3

1714 წელს რიშარდის მიერ კონსტანტინეპოლიდან საფრანგეთში მინისტრ ტურსისთან გაგზავნილ წერილში აღნიშნულია, რომ სამეგრელოს პატრიარქის მიერ გამოტანებულ მონაზონ დავითს უნდა შეესწავლა ფრანგული, რათა შემდეგ საფრანგათიდან საქართველოში გაგზავნილი მისიონერებისთვის ესწავლებინა თავისი ენა.

3

1714 წლის 17 აპრილს რომიდან კარდინალმა სულხან-საბა ორბელიანს მისწერა, რომ რომის პაპი და კარდინლები მზად იყვენ საქართველოში კათოლიკური სარწმოუნოების გავრცელებაში დახმარებოდნენ.

2

1714 წელს სულხან-საბა ორბელიანის მიერ საფრანგეთის მეფესთან წარსადგენად გამზადებულ მოხსენებაში აღნიშნულია, რომ საქართველოს მეფე ისპაჰანში იყო დატყვევებული, საქართველო კი დიდ განსაცდელში იყო, რადგან გამაჰმადიანება ელოდა.

3

1714 წელს სულხან-საბა ორბელიანის მიერ საფრანგეთის მეფესთან წარსადგენად გამზადებულ მოხსენებაში აღნიშნულია, რომ ვახტანგ მეფე თუ დაბრუნდებოდა თავის სამთავროში ქართველები შეუერთდებოდნენ კათოლიკურ ეკლესიას თავიანთი მეფის მაგალითისამებრ, რომელიც საქართველოში დაბრუნებისთანავე მიიღებდა კათოლიკობას. მეფე თავის უბედურებას აწერდა იმას, რომ აქამდე არ მიიღო კათოლიკობა.

3

1714 წელს სულხან-საბა ორბელიანის მიერ საფრანგეთის მეფესთან წარსადგენად გამზადებულ მოხსენებაში აღნიშნული იყო, რომ ვახტანგი დაბრუნების შემდეგ დაეხმარებოდა მისიონერებს საქართველოს საზღვარზე მყოფი ჩერქეზების კათოლიკურ სარწმუნეობაზე მოქცევაში.

3

1714 წელს სულხან-საბა ორბელიანმა საფრანგეთის მეფეს სთხოვა, სპარსეთის მეფისთვის ვახტანგ VI-ის სამშობლოში დაბრუნება დაევალებინა.

3

1714 წელს სულხან-საბა ორბელიანის მიერ საფრანგეთის მეფესთან წარსადგენად გამზადებულ მოხსენებაში აღნიშნულია, რომ საფრანგეთის მეფეს სპარსეთის გავლენიანი პირებისთვის ვახტანგის სამშობლოში უვნებლად დაბრუნდბის შემდეგ უნდა მიეცა საჩუქარი.

3

1714 წელს სულხან-საბა ორბელიანმა საფრანგეთის მეფეს გადასცა სამეგრელოს პატრიარქის თხოვნა 8 ან 10 მისიონერის კათოლიკური სარწმუნოების გასავრცელებლად დასავლეთ საქართველოში გაგზავნის შესახებ.

3

1714 წლის 25 აპრილს სულხან-საბა ორბელიანმა საფრანგეთის მისიონისა და საქართველოსა და სპარსეთში ფრანგთა ვაჭრობის შესახებ მოხსენება დააწერინა.

1

1714 წლის 25 აპრილს საფრანგეთის მთავრობის შედგენილი მოხსენების მიხედვით, სულხან-საბა ორბელიანს კათოლიკობა უნდა მიეღო 1692 წელს. მიქელ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ ასევე აღნიშნულია, რომ სულხან-საბა ორიბელიანმა კათოლიკობა 1687 წელს მიიღო.

2

1714 წლის 25 აპრილს საფრანგეთის მთავრობის შედგენილი მოხსენების მიხედვით, სულხან-საბა ორბელიანმა მონაზვნად გახდომამდე ოცდაორი წლით ადრე მიიღო კათოლიკური სარწმუნოება.

1

1902 წელს გამოქვეყნებულ მიქელ თამარაშვილი წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ სულხან-საბა ორბელიანი მონაზვნად აღკვეცის შემდეგ წმინდა იოანე ნათლისმცემლის მონასტრის წინამძღოლი გახდა, რაც იმას ნიშნავს, რომ ამ ეკლესიაში მყოფი სხვა მონაზვნებიც კათოლიკეები იქნებოდნენ.

2

1714 წლის 17 აგვისტოს რომის პაპმა სულხან-საბა ორბელიანს ვახტანგ VI-თან წერილი გაატანა.

3

1714 წლის 17 აგვისტოს რომის პაპმა ვახტანგ VI-ს მისწერა, რომ სპარსელების ტყვეობიდან გათავისუფლების შემდეგ იმედი ჰქონდა, საქართველოში კათოლიკობის გავრცელებაში დაეხმარებოდა.

2

ტოსკანას მისიონერების არქივის მოხსენებაში აღნიშნულია, რომ 1714 წელს პატრი სილიბისტრე საქართველოდან დიდი ხნის დაბრუნებული იყო, მან კარგად იცოდა ქართული.

1

ტოსკანას მისიონერების არქივის მოხსენებაში აღნიშნულია, რომ სულხან-საბა ორბელიანი ბერძნების სარწმუნოების იყო, მაგრამ 20 წელზე მეტი იყო, რაც კათოლიკობა ჰქონდა მიღებული პატრი სილიბისტრესა და პატრი ანჯელოს შემწეობით.

3

ტოსკანას მისიონერების არქივის მოხსენებაში აღნიშნულია, რომ 1714 წლის 18 სექტემბერს ფლორენციაში სულხან-საბა ორბელიანის სანახავად პატრი ანჯელო და ერთი სხვა მისიონერი მივიდნენ. საბამ ანჯელო საქართველოში ყოფნის დროს გაიცნო.

2

1715 წლის 7 აპრილს სულხან-საბა ორბელიანმა კონსტანტინეპოლიდან პარიზში მინისტრ პონშანტრანს ვახტანგის უმცროსი ძმის, გამაჰმადიანებული იესეს, საქართველოსში მისვლის შესახებ მისწერა.

4

1715 წლის 7 აპრილს სულხან-საბა ორბელიანმა კონსტანტინეპოლიდან პარიზში მინისტრ პონშანტრანს მისწერა, რომ ახალი ბატონის მისვლა საქართველოში კათოლიკებისთვის ცუდი იქნებოდა.

2

1715 წლის 2 აპრილს დომინიკე დელლა როქამ კონსტანტინეპოლიდან პარიზში მისწერა პატრი რიშარდს, რომ მალე დაესრულებინათ სულხან-საბა ორბელიანისთვის შეპირებული საქმე საქართველოში მისიონერების გაგზავნის შესახებ, რადგან ძმები და საქართველოს მოწინავე პირები საბას სამშობლოში იბარებდნენ საჭირო რჩევა-დარიგებების მისაცემად.

3

1715 წლის 30 ივლისს პროპაგანდამ კონსტანტინეპოლში სულხან-საბა ორბელიანს საპასუხო წერილი მისწერა, რომ პაპი და კარდინლები შეწუხდნენ, როდესაც გაიგეს, ვახტანგ VI-ის ძმამ, იესემ, მთავრობა ხელში ჩაიგდო და ამით ვახტანგის საქმე აურია.

4

1715 წელს ლუდოვიკე მეთოთხმეტის გარდაცვალების შემდეგ, სულხან-საბა ორბელიანი მიხვდა, რომ კონსტანტინეპოლში მოცდას აზრი არ ჰქონდა, ვახტანგის გათავისუფლება და სამეგრელოში მისიონის გაგზავნა გადაიდო. იგი დაღონებული დაბრუნდა სამშობლოში.

3

1715 წლის 8 ივლისს სპარსეთში მყოფმა საფრანგეთის კონსულმა გარდანემ მინისტრს აუწყა საქართველოსა და სპარსეთის გარემოება ვაჭრობის შესახებ.

1

საქართველოში დაბრუნების შემდეგ 1715 წელს, სულხან-საბა ორბელიანმა რომიდან ახლად ჩამოსულ 12 კაპუცინთან ერთად დაიწყო ქადაგება და კათოლიკობის გავრცელება საქართველოში.

1

მიქელ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ რადგან სულხან-საბა ორბელიანი გავლენიანი პირი იყო, ევროპიდან დაბრუნების შემდეგ მისმა ქადაგებამ დიდი გავლენა მოახდინა ხალხზე და იმ დროს ბევრმა მიიღო კათოლიკობა. საბას დახმარებით საქართველოში კათოლიკობა მალე გაძლიერდა.

1

მიქელ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ პროპაგანდამ სთხოვა პარიზის ნუნციოს ტერმოილეს, საფრანგეთის მთავრობას მიეწერა სპარსეთსა და საქართველოში მყოფ კონსულებთან, რომ მადლობა გადაეხადათ ვახტანგ მეფისთვის კათოლიკების მფარველობისა და კათოლიკობაზე მიდრეკილების გამო.

3

მიქელ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, სომხებმა რომ ნახეს, როგორ ძლიერდებოდა კათოლიკობა სულხან-საბა ორბელიანის ქადაგების შემდეგ, დაიწყეს კათოლიკებისა და კაპუცინების დევნა. სომხებს მხარი დაუჭირა ზოგიერთმა ქართველმაც, ვინც საბას წინააღმდეგ იყო განწყობილი და მისი ასეთი საქციელი არ მოსწონდა.

2

მიქელ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ ისპაჰანში მყოფ ეპისკოპოს ბარნაბასგან და საქართველოში მყოფი მისიონერებისგან რომში მივიდა ამბავი, რომ ვახტანგ VI დაბრუნდა თუ არა სპარსთა ტყვეობიდან, დაეხმარა მისიონერებს სომხების წინააღმდეგ, გაბრაზდა კათოლიკების დევნის გამო და მათ ერთგულება გამოუცხადა.

3

1902 წელს გამოქვეყნებულ მიქელ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ კლემენტი XI-მ სამადლობელი წერილი გაუგზავნა სპარსათა ტყვეობიდან დაბრუნებულ ვახტანგ VI-ს კათოლიკეების მფარველობის გამო.

2

1719 წლის 6 ოქტომბერს პროპაგანდამ პარიზის ნუნციოს ისპაჰანში მყოფ ეპისკოპოს ბარნაბას მიწერილი ამბავი აცნობა, იქ მყოფი საფანგეთის კონსულის, გორდენის, თხოვნით სპარსეთის მთავრობას დაუტუქსავს სომხების პატატრიარქი, რამდენიმე ეპისკოპოსი და მათი ამხანაგები კათოლიკეების დევნის გამო.

2

1719 წლის 6 ოქტომბერს პროპაგანდამ პარიზის ნუნციოს ისპაჰანში მყოფ ეპისკოპოს ბარნაბას მიწერილ ამბავი აცნობა, რომ იქ მყოფი საფანგეთის კონსულის, გორდენის, თხოვნით თბილისში კათოლიკე პატრებისთვის ეკლესიის აშენება დაიწყეს.

2

1628-1654 წლებში საქართველოში მოღვაწე კრისტოფორო დე კასტელის 570 ნახატიდან ვ. ბელიომ და მიხეილ თამარაშვილმა დაახლოებით 40 სურათი გადმოიღეს და გაშიფრეს.

3

1722 წლის 29 ნოემბერს თბილისიდან ვახტანგ VI-მ რომში ინოჩენციო XII-ს მისწერა, რომ ქართლის სამთავროს ასაოხრებლად და ქრისტიანობის მოსასპობად ოსმალეთის მთავარი ჯარს ამზადებდა საქართველოს საზღვრებთან.

2

1722 წლის 29 ნოემბერს ვახტანგ VI-მ თბილისიდან ავსტრიის იმპერატორს მისწერა, რომ ქართლის სამთავროს ასაოხრებლად და ქრისტიანობის მოსასპობად ოსმალეთის მთავარი საქართველოს მეზობელ ქვეყნებში ჯარს ამზადებდა.

1

1902 წელს გამოქვეყნებულ მიხეილ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ 1723 წელს ოსმალეთის ომის გამო საქართველოს გზები შეკრული იყო და მისიონერები ვეღარ ჩამოდიოდნენ.

1

1902 წელს გამოქვეყნებულ მიხეილ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ ვახტანგ VI-მ კათოლიკური სარწმუნოება ბოლომდე დაიცვა და რუსეთში წასული კათოლიკედ გარდაიცვალა. სიკვდილის დროს მასთან ლათინის მოძღვრები იყვნენ.

2

1902 წელს გამოქვეყნებული მიხეილ თამარაშვილის წიგნის მიხედვით „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“, უსაფუძვლოდ მიიჩნევა ის აზრი, რომ რუსეთში სულხან-საბა ორბელიანმა კათოლიკური სარწმუნოება უარყო. საბამ თითქმის 40 წელი იყო კათულიკური სარწმუნოების მატარებელი და ამისთვის ბევრი სირთულე გადაიტანა.

3

1902 წელს გამოქვეყნებულ მიხეილ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ სულხან-საბა ორბელიანმა თავისი მეცადინეობით ბევრი ადამიანი გააკათოლიკა და რომთან ბოლომდე კარგი ურთიერთობა იქონია.

2

1902 წელს გამოქვეყნებულ მიხეილ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ 1723 წელს საქართველოდან რომში სასწავლებლად ორი ახალგაზრდა წავიდა, მათგან ერთმა არ მოისურვა სწავლის გაგრძელება და ლივორნოში ვაჭრობა დაიწყო, მეორე – პროპაგანდის კოლეგიაში შევიდა და სწავლა დაიწყო.

1

1733 წელს ტულუკანთ დავითამ კოლეგიაში სწავლის დროს ქართული კატეხიზმო დაწერა. ეს კატეხიზმო მის სიცოცხლეში არ დაიბეჭდა, რამდენიმე ეგზემპლარი საქართველოშიც გამოგზავნეს.

1

1741 წელს მღვდელ ივანე ჯიგანანთის თაოსნობით პირველად რომში დაიბეჭდა ტულკანი დავითას მიერ დაწერილი ქართული კატეხიზმო.

2

1902 წელს გამოქვეყნებულ მიხეილ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ კაპუცინმა კლაუდიო რაჯიელმა საქართველოს მისიონში თერთმეტი წელი გაატარა.

2

1902 წელს გამოქვეყნებულ მიხეილ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ პროპაგანდა ფიდეს ურბანოს კოლეგიის მოწაფემ წაიკითხა და მოეწონა ტულკანი დავითას დაწერილი წიგნი „საქრისტიანო მოძღვრება საქართველოს მისიონერებისათვის სახმარებლად“. მისი თქმით, ეს წიგნი ცენზურის ღირსი იყო და კარგი იკნებოდა თუ დაიბეჭდებოდა ქართველებისთვის, რადგან ისინი თავიანთ ენაზე მოკლებულები იყვნენ საჭირო წიგნებს.

0

1724 წელს კაპუცინი კლაუდიო რაჯიელი საქართველოში ჩამოვიდა.

1

1902 წელს გამოქვეყნებულ მიხეილ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ კლაუდიო რაჯიელი და ივანე ჯიგანანთი ტულუკანთ დავითას ქართველად აღიარებდნენ.

4

1741 წლის 31 აგვისტოს ივანე ჯიგანანთი რომიდან საქართველოში წამოვიდა.

1

1773 წელს პროპაგანდისთვის წარდგენილ საქართველოს ერთ აღწერაში აღნიშნულია, რომ სულხან-საბა ორბელიანმა თავის ოჯახობას კათოლიკური სარწმუნოება მიაღებინა.

1

1734 წლის 20 თებერვალს პროპაგანდამ სულხან-საბა ორბელიანის ოჯახს მისწერა და კათოლიკობის მიღება მიულოცა.

1

1734 წლის 20 თებერვალს პროპაგანდის მიერ სულხან-საბა ორბელიანის ოჯახისთვის გაგზავნილ წერილში აღნიშნულია, რომ რომში კაპუცინ ანჯელო პოპილისგან შეიტყვეს საბას ოჯახის წევრების მიერ კათოლიკური სარწმუნოების მიღების შესახებ.

2

1734 წლის 20 თებერვალს პროპაგანდამ სულხან-საბა ორბელიანის ოჯახის წევრებს მისწერა კარდინლების თხოვნა, ახლობლებში გაევრცელებინათ კათოლიკობა.

1

1797 წელს მღვდელ ბაღინანთ გრიგოლის თაოსნობით მეორედ დაიბეჭდა ტულკანი დავითას დაწერილი ქართული კატეხიზმო, მაგრამ მან დაამახინჯა მეორე გამოცემა. წიგნში ავტორი არსად არ უწოდებს თავის თავს სომეხს. ამ მღვდელმა კი ცვლილება შეიტანა წინასიტყვაობაში და ავტორი სომეხად მოიხსენია.

2

1734 წლის 20 თებერვალს პროპაგანდამ სულხან-საბა ორბელიანის ოჯახს მისწერა, რომ წმინდა კრებამ რომის პაპს მოახსენა სულხან-საბა ორბელიანის ოჯახის წევრების მიერ კათოლიკობის მიღების შესახებ. პაპმა სიამოვნებით მოისმინა ეს ამბავი და ამ სიხარულის გამო მიანიჭა მათ თავისი მწყემსობრივი კურთხევა.

2

1735 წლის მარტში ანდრია ბუთელმა რომში პროკურატორს მისწერა, რომ საქართველოდან გავილისას კონსტანტინეპოლში ბევრ ქართველს მიაღებინა კათოლიკური სარწმუნოება.

1

1735 წლის მარტში ანდრია ბუთელმა რომში პროკურატორს მისწერა, რომ კონსტანტინეპოლში ორმოცდაათ წელს გადაცილებული ბევრი ქართველი მონათლა, რომლებმაც იმ დრომდე ვერ მოახერხეს კათოლიკური სარწმუნოების მიღება, რადგან იქ მყოფ მისიონში არავინ არ იცოდა მათი ენა.

1

1735 წლის მარტში ანდრია ბუთელმა რომში პროკურორს მისწერა, რომ საქართველოდან გავლისას კონსტანტინეპოლში დარჩა თოთხმეტი თვე, შემდეგ კი სმირნაში წავიდა.

1

1735 წლის მარტში ანდრია ბუთელმა რომში პროკურორს მისწერა, რომ სმირნაში ბევრ ქართველსა და სომეხს მიაღებინა კათოლიკური სარწმუნოება.

1

1902 წელს გამოქვეყნებულ მიხეილ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ საქართველოში მიმსვლელ-წამსვლელი მისიონერები ეხმარებოდნენ ხოლმე კონსტანტინეპოლში მყოფ ქართველებს კათოლიკური სარწმუნოების მიღებაში.

1

ივანე ჯიგანანთი კაპუცინების წერილებში და პროპაგანდის საბუთებში მოხსენიებილი იყო ქართველად, სომხურ ტიბიკონზე მღვდლად კურთხევის შემდეგ კი მას უწოდეს მღვდელი სომეხ-ქართველი. შემდეგ ზოგიერთ წერილში მას ქართველის სახელიც მოუსპეს და სომეხად მოიხსენიებდნენ.

1

1902 წელს გამოქვეყნებულ მიხეილ თამარაშვილის წიგნში „ისტორია კათოლიკობისა ქართველთა შორის“ აღნიშნულია, რომ თითქმის ყველა ქართველს, რომელიც რომში სომხურ ტიბიკონზე მღვდლად ეკურთხა, საერო სახელი ტიბიკონის სახელით შეუცვალეს და ქართველის ნაცვლად სომეხად იწოდებოდნენ.

1

მეთვრამეტე საუკუნის 40-იან წლებში სპარსეთის მეფემ თამაზ ყული-ხანმა საქართველოს დიდი ხარკი დააკისრა, მათ შორის საქართველოში კაპუცინების სამ მონასტერსაც დაადო წლიური ხარჯი 800 სკუდამდე.

1

1742 წლის 30 ივლისს რომის პაპმა სპარსეთის მეფეს, თამაზ ყული-ხანს, მისწერა თხოვნით, რომ საქართველოში კაპუცინების სამი ეკლესია მონასტერი გაეთავისუფლებინათ ხარკისგან, რომლის გადახდაც მათ არ შეეძლოთ. შაჰმა შეუსრულა ეს თხოვნა და მათ ხარჯი აღარ გამოართვა.

1

1741 წლის 15 სექტემბერს სულხან-საბა ორბელიანის ნათესავებმა, ივანე და ვახტანგ ორბელიანებმა, რომის პაპსა და კარდინლებს კათოლიკობის მიღებასთან დაკვაშირებით საპასუხო წერილები მისწერეს.

3

1741 წელს სულხან-საბა ორბელიანის ნათესავებმა, ივანემ და ვახტანგ ორბელიანებმა, რომის პაპს მისწერეს, რომ თორმეტი წელი იყვნენ სპარსელებისა და ოსმალების ტყვეობაში, წაართვეს ქონება და მწვალებლებიც ხშირად აწუხებდნენ.

3

1741 წელს ივანე და ვახტანგ ორბელიანებმა რომის პაპს სთხოვეს, რომ მიეცათ მათთვის საცხოვრებელი, რათა თავიანთ ქვეშევრდომებთან ერთად დაეტოვებინათ სამშობლო.

2

1741 წელს ივანე და ვახტანგ ორბელიანებმა რომის პაპს მისწერეს, რომ თუ საცხოვრებელს არ მისცემდნენ საქართველოს გარეთ მათ და მათ ქვეშევრდომებს, ეშუამდგომლა თამაზ ყული-ხანთან, რომ არ დაეჩაგრა ისინი, ასევე შეეჩერებინა მწვალებლები, რომლებიც ავიწროვებდნენ.

3

1741 წლის 26 აგვისტოს ივანე და ვახტანგ ორბელიანებმა რომში პროპაგანდის კარდინლებს მისწერეს, რომ სპარსელები და მწვალებლები ავიწროვებდნენ და დახმარება სთხოვეს.

2

1741 წელს ივანე და ვახტანგ ორბელიანებმა ეპისკოპოსი ქრისტეფორე გაგზავნეს რომში, რათა პაპისა და კარდინალებისთვის ეცნობენინათ, როგორ რთულ მდგომარეობაში იმყოფებოდნენ. ასევე მათთან წერილები გაატანეს.

3

1752 წლის ნოემბერში ვახტანგ ორბელიანი კათოლიკედ გარდაიცვალა.

1

1741 წლის 15 სექტემბერს ივანე და ვახტანგ ორბელიანების მიერ რომის პაპთან გაგზავნილი წერილის მიღების შემდეგ, პაპის დავალებით კარდინალმა ორბელიანებს საპასუხო წერილი გაუგზავნა, რომლის მიხედვითაც პაპი შეასრულებდა მათ თხოვნას და აღმოუჩენდა მფარველობას.

2

1741 წლის 15 სექტემბრის შემდეგ რომის პაპის დავალებით კარდინალის მიერ ივანე და ვახტანგ ორბელიანებთან გაგზავნილ წერილში აღნიშნულია, რომ პაპმა მამობრივი სიყვარულით მიიღო თბილისიდან ჩასული ქართველი კათოლიკე მღვდელი ქრისტეფორე, მიანიჭა მას ბევრი წყალობა და სულიერი ძალა, აგრეთვე გადასცა წმინდა ჯვრის ნაწილი და ნაკურთხი კრავები.

3

1741 წლის 15 სექტემბრის შემდეგ რომის პაპის დავალებით კარდინალის მიერ ივანე და ვახტანგ ორბელიანებთან გაგზავნილ წერილში აღნიშნულია, რომ თბილისიდან ჩასული ქართველი კათოლიკე მღვდელი ქრისტეფორე რომში პროპაგანდის ხარჯზე იყო, მას სამგზავრო თანხაც მისცეს. პროპაგანდის კრებას ფინანსურად უჭირდა და რთული იყო მათთვის ამ ხარჯის გაწევა.

3

1741 წლის 15 სექტემბრის შემდეგ რომის პაპის დავალებით კარდინალის მიერ ივანე და ვახტანგ ორბელიანებთან გაგზავნილ წერილში აღნიშნულია, რომ თბილისიდან ჩასულ ქართველ კათოლიკე მღვდელ ქრისტეფორეს პროპაგანდის კოლეგიის მოწაფე, თბილისელი გოდაკანთ ანტონი დაეხმარა პროპაგანდასთან ურთიერთობაში, რადგან მან კარგად იცოდა ქართული ენა.

4

1742 წლის პირველ ივნისს იერონიმე ლანცას მიერ პროპაგანდის კარდინალთან გაზავნილ წერილში აღნიშნული იყო, რომ როდესაც სომეხთა პატრიარქმა გაიგო, ქრისტეფორე ორბელიანი კათოლიკე იყო, დაიწყო მისი დევნა, ჩამოართვა ქონება და გამოაძევა საქართველოდან.

2

1742 წლის პირველ ივნისს ირონიმე ლანცას მიერ სმირნიდან პროპაგანდის კარდინალთან გაზავნილ წერილში აღნიშნული იყო, რომ კათოლიკობის მიღების გამო სომეხმა მწვალებლებმა ქონება ჩამოართმევინებინეს ივანე და ვახტანგ ორბელიანებისთვის.

3

1742 წლის პირველ ივნისს იერონიმე ლანცას მიერ პროპაგანდის კარდინალთან გაზავნილ წერილში აღნიშნული იყო, რომ სმირნაში მისულ თბილისელ ეპისკოპოსს, ქრისტეფორეს, ვჭრებში მოწყალება შეუგროვა და დაეხმარა რომ უფასოდ ემგზავრა სმირნიდან ლივორნომდე.

2

1742 წელს ეპისკოპისი ქრისტეფორე ლივორნაში მივიდა, ამ დროს საქართველოდან დაბრუნებული იყო მისიონერი ანჯელო ვოლთეზანელი, რომელმაც ქრისტეფორე საქართველოში გაიცნო.

1

1742 წლის 3 სექტემბერს საქართველოდან ლივორნოში ახლად დაბრუნებულმა ანჯელო ვოლთეზანელმა პროპაგანდას მისწერა და სთხოვა კარგად მიეღოთ ეპისკოპისი ქრისტეფორე და მისი ყველა სათხოვარი მოესმინათ.

2

1742 წლის 3 სექტემბერს საქართველოდან ლივორნოში ახლად დაბრუნებულმა ანჯელო ვოლთეზანელმა პროპაგანდას მისწერა, რომ ეპისკოპოსი ქრისტეფორე ძალიან უყვარდათ და პატივს სცემდნენ საქართველოს ორივე პროვინციაში – ქართლსა და კახეთში. მას ასევე დიდად აფასებდა ქათველი პატრიარქი დომენტი.

3

1742 წლის 3 სექტემბერს საქართველოდან ლივორნოში ახლად დაბრუნებულმა ანჯელო ვოლთეზანელმა პროპაგანდას მისწერა, რომ როდესაც პატრიარქი დომენტი ოსმალების პოლიტიკის გამო კონსტანტინეპოლში იყო დაჭერილი, ეპისკოპოსი ქრისტეფორე საქართველოში თავის შემცვლელად ჰყავდა დატოვებული.

3

კაპუცინელთა გენერალურმა პროკურატორმა პროპაგანდა ფიდეს კარდინალებს მისწერა და საქართველოს მისიისთვის შერჩეული პადრეების, ფრანჩესკო ანტონიო და ჯინაცანოსა და პიეტრო და რავენას, ნაცვლად ბონავენტურა და ლუკასა და მიქელანჯელო და პეშას კანდიდატურები შესთავაზა. მათ დამტკიცების შემთხვევაში დაუყოვნებლივ შეეძლოთ გამგზავრება.

4

კაპუცინელთა გენერალურმა პროკურორმა პროპაგანდა ფიდეს კარდინალებს მისწერა თხოვნით, მოემზადებინათ დეკრეტი პადრე ჯოაკინო და ლუკასთვის, ვინაიდან ხელსაყრელი დრო იყო მის საქართველოში გასამგზავრებლად.

1

კაპუცინელთა გენერალური პროკურორმა პროპაგანდა ფიდეს კარდინალებს შეატყობინა, რომ ლივორნოში მძიმედ დაავადდა საქართველოში მიმავალი მისიონერი პადრე მიქელანჯელო და პეშა.

1

კაპუცინელთა გენერალურმა პროკურორმა პროპაგანდა ფიდეს კარდინალებს ცუდად მყოფი პადრე მიქელანჯელო და პეშას ნაცვლად საქართველოს მისიონში დიონიჯი და პიაჩენას გაგზავნა შესთავაზა. იგი უკვე მოღვაწეობდა კონგოში და გამოცდილება ჰქონდა.

2

კარლო და პეშა საქართველოში კაპუცინელთა პრეფექტი იყო.

1

1784 წელს კავკასიის მთებში გამართულ ომში ლეკებმა თავად ერნესტო რეინფელდის უმცროსი ძმა კარლო ემანუელ ლანგრავო როტენბურგისა მოკლეს.

2

1784 წელს რუსეთის ჯარის გენერალმა ერეკლე II-ს კავკასიის მთებში მოკლული კათოლიკე კარლო ემანუელ ლანგრავო როტენბურგის პატრებისთვის ჩამორთმეულ კათოლიკურ ეკლესიაში დაკრძალვის ნებართვა სთხოვა. ერეკლემ მისი თხოვნა დააკმაყოფილა იმ პირობით, რომ ლოცვებს ჩუმად წაიკითხავდნენ.

2

ანტონიო და კანემ პროპაგანდა ფიდეს კარდინალებს მისწერა, რომ საქართველოს მისიაში მსახურება სურდა და რჩეულთა სიაში ჩაწერა სთხოვა.

1

კაპუცინელთა გენერალურმა პროკურატორმა დაადასტურა ანტონიო და კანეს თხოვნა საქართველოს მისიაში მისი გაშვების სესახებ. პროკურატორი თვლიდა, რომ კარგი იქნებოდა თუ ანტონიო და კანეს გაგზავნიდნენ მისიაში.

1

ჯუზეპე ანტონიო რომანოს მიერ პროპაგანდა ფიდეს კარდინალებისადმი მიწერილ წერილში იგი საუბრობს პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციის გადაწყვეტილებაზე, გადაეცათ საქართველოს მისია ნეაპოლის პროვინციისათვის.

1

ჯუზეპე ანტონიო რომანოს მიერ პროპაგანდა ფიდეს კარდინალებისადმი წარდგენილ ანგარიშში აღნიშნულია, რომ სპარსელები, თურქები, ჯიქები, ალანები და აფხაზები ხშირად აოხრებდნენ საქართველოს, ანგრევდნენ თეატინელთა ეკლესიებსა და სახლებს.

1

ჯუზეპე ანტონიო რომანომ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციის კარდინალებს შეატყობინა საქართველოს მდგომარეობა და აღნიშნა, რომ შავი ზღვისა და საქართველოს მისიები ძალიან დაზარალდნენ.

1

ჯუზეპე ანტონიო რომანომ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციის კარდინალებს შეატყობინა, რომ საქართველოში მოსახვედრი კონსტანტინოპოლის, სმირნისა და ალეპოს გზებიდან ყველაზე უსაფრთხო კონსტანტინეპოლის გზა იყო.

1

1627 წელს პიეტრო დელა ვალემ პაპ ურბან VIII-ს საქართველოს შესახებ წერილი გაუგზავნა.

2

1627 წელს პიეტრო დელა ვალემ პაპ ურბან VIII-სთან გაგზავნილ წერილი საქართველოს გეოგრაფიის აღწერით დაიწყო. იგი ახსენებდა შავ და კასპიის ზღვებს, სომხეთის და კაპადოკიის ნაწილებს და ამბობდა, რომ იმ ტერიტორიაზე მცხოვრებნი ქართულად ლაპარაკობდნენ.

2

1627 წელს პიეტრო დელა ვალე პაპ ურბან VIII-სთან გაგზავნილ წერილში საუბრობს კახეთის უფლისწულ თეიმურაზზე და საქართველოს სხვა სამეფო-სამთავროების მმართველებზე.

3

1627 წელს პიეტრო დელა ვალე პაპ ურბან VIII-სთან გაგზავნილ წერილში აღნიშნავს, რომ საოცარია, როგორ გადარჩა საქართველო ორ უძლიერეს იმპერიას შორის.

2

1627 წელს პიეტრო დელა ვალე პაპ ურბან VIII-სთან გაგზავნილ წერილში საუბრობს უთანხმოებებზე, რომლის ჩამოგდებასაც ცდილობდნენ თურქები და სპარსელები ქაქართველოში მმართველ უფლისწულებს შორის.

2

1627 წელს პიეტრო დელა ვალე პაპ ურბან VIII-სთან გაგზავნილ წერილში საუბარობს საქართველოში ქრისტიანობის გავრცელებისა და რწმენის საკითხებზე.

2

1627 წელს პიეტრო დელა ვალე პაპ ურბან VIII-სთან გაგზავნილ წერილში საუბარობს საქართველოში სპარსელების შემოსევებზე და სპარსეთში გადასახლებულ ქართველებზე.

2

1627 წელს პიეტრო დელა ვალე პაპ ურბან VIII-სთან გაგზავნილ წერილში აღნიშნავს, რომ ქართველები თაყვანს სცემდნენ რომის პაპს.

1

1627 წელს პიეტრო დელა ვალე პაპ ურბან VIII-სთან გაგზავნილ წერილში აღწერს სამ გზას, რომლითაც შეიძლება მოხვდნენ საქართველოში მისიონერები: კონსტანტინოპოლის გავლით ერთ თვეში, სპარსეთის ან პოლონეთის გავლით შავი ზღვით რამდენიმე დღეში.

1

1640 წელს ამბროჯო დელ ანჯელის შედგენილ რელაციონეს დასაწყისში საუბარია თვით ამბროჯოს შესახებ, რომელიც ეკუთვნოდა ავგუსტინელთა ორდენს და იყო ამ ორდენის გენერალური პროკურატორი აღმოსავლეთ ინდოეთის კონგრეგაციაში. იგი საქართველოს მისიის პრეზიდენტიც იყო.

1

1640 წელს ამბროჯო დელ ანჯელის შედგენილ რელაციონეში აღნიშნულია, რომ იგი 22 წელი მოღვაწეობდა სპარსეთის მისიაში, 9 წელი – ისპაჰანში, 2 წელი – შირაზში, 12 წელი – საქართველოში.

1

1640 წელს ამბროჯო დელ ანჯელის შედგენილ რელაციონეში საუბარია საქართველოში შაჰ აბასის გალაშქრების და 60000 ქართული ოჯახის სპარსეთში გადასახლების შესახებ.

2

1640 წელს ამბროჯო დელ ანჯელის შედგენილ რელაციონეში დაწვრილებითაა აღწერილი ქეთევან დედოფლის წამება, დასაფლავება და წმინდა ნაწილების საქართველოში ჩამოტანა.

2

1653 წლის 10 სექტემბერს თბილისიდან გაგზავნილი წერილით კარლო და პეშა იტყობინება, რომ პრეფექტის ბრძანებით საქართველოდან შემახიაში გადავიდა, რათა მომექცია ქალაქის სომხური მოსახლეობა კათოლიკობაზე. ავტორი ამბობს, რომ ერთ წელიწადში ყველას მოქცევა შეიძლებოდა. მას ეს არ გაუჭირდებოდა, რადგან ნასწავლი ჰქონდა ქართული და სომხური ენები.

1

1676 წლის 12 მარტს ურბანო დი პარიჯიმ კონსტანტინოპოლიდან პროპაგანდა ფიდეს მისწერა, რომ საქართველოდან პრეფექტ პადრე სერაფინო და მელიკოკას გარდაცვალების ამბავი შეიტყობინეს.

2

1669 წლის 26 აპრილს ჯუზეპე მარია ძამპიმ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას შეატყობინა, რომ 4 თვე იყო, რაც კონსტანტინოპოლში იმყოფებოდა და ეპისკოპოსის ნებართვით ნათლავდა მეგრელ ტყვეებს. იმედოვნებდა, მაისის ბოლოს შეძლებდა საქართველოსკენ გზის გაგრძელებას.

1

1672 წლის 29 მარტს ბარონომ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას სურატიდან მისწერა, რომ საქართველოს მისიონერი კაპუცინელი პადრე ჯუზეპე ანტონიო რომაელი დიდ განსაცდელში იყო სქიზმატიკოსებისა და თურქების გამო.

2

1674 წლის 24 ნოემბერს ჯოვანი მარია მონიერიმ ალეპოდან პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციის კარდინალებს მისწერა, რომ მარსელის გზით გაუგზავნა საქართველოდან მიღებული წერილი. ავტორი ასევე იტყობინება, რომ ინდოეთიდან ჩამოუვიდა დახურული წერილი კარდინალი პრეფექტისთვის, რომელსაც მათთან აგზავნიდა.

1

1675 წლის 23 სექტემბერს ეპისკოპოსმა კამილომ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას მისწერა, რომ არავითარი ცნობა არ ჰქონდა საქართველოს არცერთი კუთხიდან, რომ იქ იმყოფებოდა კათოლიკე ეპისკოპოსი, რომლის წინაშეც შეძლებდა სომეხი არქიეპისკოპოსი სარწმუნოების აღიარებას. მას ამის გაკეთება შეეძლო საქართველოს მისიის კაპუცინელი პრეფექტის, სერაფინოს, წინაშე.

2

1672 წელს ჯუზეპე ანტონიო რომაელს რამდენიმე მისიონერი ხელს უშლიდა ავგუსტინიანელი, თეატინელი და ორი აბრანელი მისიონერის უძრავი ქონების დაბრუნების საქმეში.

1

1675 წლის 1-ელ ოქტომბერს ჯუზეპე ანტონიო რომაელი პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციისადმი გაგზავნილ წერილში აღნიშნავს, რომ საქართველოში ახალგაზრდებს ტყვეებად ჰყიდდნენ. მან ამ საქმის მოგვარების გზებზე გაამახვილა ყურადღება.

1

1675 წლის 1-ელ ოქტომბერს ჯუზეპე ანტონიო რომაელმა პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას საქართველოში მისიონერების გაგზავნა სთხოვა, რომელთაგან ერთი ქირურგი, მეორე კი ექიმი ან ფელდშერი იქნებოდა.

1

ჯუზეპე ანტონიო რომაელმა პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას მისწერა, პრეფექტი სერაფინო კალაბრელი მმართველობის პერიოდში ცდილობდა მისიონერთა განდევნას და ბოლოს 5 მისიონერი გაყარა საქართველოდან.

2

ჯუზეპე ანტონიო რომაელმა პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას მისწერა, რომ ვერ შეძლეს ვიცეპრეფექტისთვის ხმის მიცემა. პადრე ბერნარდინო მარია დი ნაპოლი იმსახურებდა ამას, მაგრამ ჯერ 4 წლის მსახურება ჰქონდა მისიაში.

2

ჯუზეპე ანტონიო რომაელმა პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას მისწერა, რომ მეფისნაცვალი გაბრაზებული იყო მათზე პადრე რაფაელო და პარმას გამგზავრების გამო.

2

რელაციონეში საუბარია მისიონერ ჯუზეპე ანტონიო რომანოზე, რომელსაც ბრალად დაედო ერთი ქართველი დიდებულის მოწამვლა. იგი შეიპყრეს, მაგრამ მისი ეტაპირებისას გამყოლი პირი წყალში დაიხრჩო. ხსენებული დიდებულის სამკურნალოდ წავიდა ნეაპოლელი ძმა პოლიკარპე.

2

1681 წლის 24 ოქტომბერს ბერნარდო მარია და ნაპოლის მიერ ნეაპოლიდან პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციისადმი გაგზავნილ წერილში ნახსენებია რომში სომეხი კათოლიკე ,,მაესტროს“ თომასო ვართაბიეთის ჩასვლის შესახებ, რომლის როლი საქართველოში მცხოვრებ სომეხთა კათოლიკედ მოქცევაში ძალიან დიდი იყო. იგი სქიზმატებისაგან სასტიკად იდევნებოდა.

2

1683 წლის 18 ოქტომბერს პადრე ბონავენტურა და ლუკამ მისია დატოვა და საქართველოდან სამშობლოში გაემგზავრა.

1

1684 წელს საქართველოში, განსაკუთრებით კი თბილისსა და გორში შავი ჭირი მძვინვარებდა, რომელმაც ბევრი ადამიანი იმსხვერპლა. მეტი დაიღუპებოდა, რომ არ გასცლოდნენ ეპიდემიის ეპიცენტრებს და მთებისათვის არ შეეფარებინა თავი. ავტორი აღნიშნავს, რომ ამ დროს კათოლიკეთაგან უზიარებლად არავინ არ დაღუპულა.

1

1685 წლის 11 ივნისს ბონავენტურა და ლუკამ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციის კარდინალებს რომში მიწვევა სთხოვა. წერილში აღნიშნა, რომ 5 თვე იყო, რაც საქართველოს მისიიდან დაბრუნდა და მნიშვნელოვან ინფორმაციას ფლობდა მისიისა და ხალხის შესახებ, რომელსაც ქაღალდზე ვერ გადაიტანდა.

1

1686 წლის 2 აგვისტოს საქართველოში მყოფმა მისიონერებმა პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციისგან ალეპოს წინამძღვრის, პადრე ფრანჩესკოს, გამოგზავნილი 139 პიასტრი მიიღეს.

1

1685 წლის 27 ოქტომბერს ბერნარდო მარია და ნაპოლიმ ნეაპოლიდან პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციისას შეატყობინა, რომ კირილე და ბერგამომ 2 თვის წინ სთხოვა საქართველოს მისიისთვის 3-4 პიროვნების შერჩევა, თუმცა მას შემდეგ აღარ შეეხმიანა.

2

1685 წლის 27 ოქტომბერს ბერნარდინო მარია და ნაპოლიმ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას ნეაპოლიდან შეატყობინა, რომ საქართველოს მისიის პირველ წევრად 45 წლის ფილიპო დ’არიენცო შეარჩია.

2

1685 წლის 27 ოქტომბერს ბერნარდინო მარია და ნაპოლიმ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას ნეაპოლიდან შეატყობინა, რომ საქართველოს მისიის მეორე წევრად შეარჩია 25-30 წლის პადრე ვიტორიო და ბენევენტო, რომელსაც სწავლა არ ჰქონდა დასრულებული.

2

1685 წლის 27 ოქტომბერს ბერნარდინო მარია და ნაპოლიმ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას ნეაპოლიდან შეატყობინა, რომ საქართველოს მისიის მესამე წევრად 35-40 წლის პადრე ჯერონიმო და რეჯიო შეარჩია.

2

1686 წლის 23 ივნისს მიკელე და ორვიეტომ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციას მალტადან საქართველოსკენ მიმავალ გზაზე გადამხდარი ფათერაკების შესახებ მისწერა.

1

1686 წლის 19 მაისს გაეტანო ტურკოსა და ჯუზეპე მარია ტორიჩელას მიერ პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციისადმი მიწერილ წერილში აღნიშნულია, რომ უფლისწულმა საქართველოდან გამგზავრებისას გაეტანო რასპონის სთხოვა, დაბრუნებულიყო ან გამოეგზავნა მისიონერები იტალიიდან.

3

1693 წლის 6 იანვარს ფრატე ჯოვაკინო რომანომ კარდინალი ჩიბოს მისწერა, რომ საქართველოს მისიაში წასვლა სურდა და ატყობინებდა, რომ 11 წლის განმავლობაში შეისწავლა მედიცინა და ქირურგია.

2

1695 წლის 5 იანვრის დეკრეტის საფუძველზე ფრატე რეჯინალდო და ლენტინი საქართველოს მისიაში გაგზავნეს.

1

1687 წლის 25 თებერვალს ურბანო და პარიჯის შედგენილ წერილში საუბარია კონსტანტინეპოლიდან საქართველოსკენ გამგზავრებული მისიონერების შესახებ, რომელთა კვალიც დაიკარგა.

1

კაპუცინელთა გენერალურმა პროკურატორმა პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციის კარდინალებს პადრე აგოსტინო და ვერონას ნაცვლად საქართველოს მისიისთვის პადრე ჯოაკინო და ლუკას შერჩევა სთხოვა.

2

1626 წლის 4 მაისს პროპაგანდა ფიდეს წმინდა კონგრეგაციამ 5 თეატინელი მისიონერით დააარსა საქართველოს მისია. 1634 წელს სამეგრელოს მთავარმა ლევან დადიანმა მიიწვია ისინი. 1661 წლის 5 აპრილს მისიის კაპუცინელებისთვის გადაცემა გადაწყდა.

1

საქართველოს კათოლიკური მისიების პროსოპოგრაფიული ბაზა

საქართველო

ზოგადი ინფორმაცია

აღწერა

კავშირი ადგილთან